Τι είναι το Shibari / Κinbaku;
Πριν ξεδιπλώσουμε τις σημαντικότερες - μιας κι ένα κείμενο-άρθρο δεν θα ήταν αρκετό – σελίδες ιστορικής αναδρομής, αυτής της τόσο «ιδιαίτερης» πρακτικής να ξεκαθαρίσουμε κάτι ευθύς εξαρχής στον αναγνώστη:
Το Shibari / Kinbaku δεν είναι για όλο τον κόσμο! Είναι ακατάλληλο για τους πουριτανούς ή για εκείνους που βλέπουν με σκωπτική ματιά τον ερωτικό συναινετικό σαδομαζοχισμό (BDSM), με τον οποίο έχει στενή σχέση, όπως θα δούμε παρακάτω. Επιπροσθέτως, ο αναγνώστης πρέπει να γνωρίζει ότι η πρακτική του, όπως και οι περισσότερες BDSM πρακτικές, άλλωστε, εμπεριέχει το στοιχείο του ρίσκου και του πιθανού τραυματισμού – φυσικού ή και ψυχολογικού. Μοιραία, λοιπόν, απευθύνεται σε άτομα ενήλικα, υπεύθυνα, ώριμα και συναινούντα.
Αλλά ας γυρίσουμε πίσω στο αρχικό ερώτημα:
Τι είναι το Shibari / Κinbaku;
Μεταφράζοντας από τα Ιαπωνικά, οι λέξεις Shibari και Kinbaku είναι σχεδόν συνώνυμες.Shibari (ο παλαιότερος όρος) σημαίνει «να δένεις», ενώ Kinbaku (ο πιο πρόσφατος) σημαίνει «σφιχτό δέσιμο» ή «δέσιμο με σεξουαλικό υπόβαθρο / κίνητρο». Από τα μέσα του 20ουΑιώνα μέχρι και σήμερα, οι 2 αυτοί όροι χρησιμοποιούνται ευρέως για να περιγράψουν μια συνεχώς εξελισσόμενη ερωτική σαδομαζοχιστική πρακτική με καλλιτεχνικές εκφάνσεις. ΤοShibari / Kinbaku, ουσιαστικά, είναι η Ανατολίτικη – και πιο εκλεπτυσμένη – εκδοχή του ερωτικού δεσίματος, που παγκοσμίως έχει επικρατήσει να αναφέρεται με την Αγγλική λέξηBondage, ενώ η καταλληλότερη Ελληνική μετάφραση θα μπορούσε να είναι «Ιαπωνικό Ερωτικό Δέσιμο».
.jpg)
Shibari / Kinbaku-1
Οι Ρίζες του Shibari / Kinbaku
Θα εντυπωσιαστεί κανείς, αν αναλογιστεί ότι το Shibari / Kinbaku έχει τις Ιστορικές του καταβολές στην Αρχαία Ιαπωνία και, πιο συγκεκριμένα, στις παραδοσιακές Τέχνες της χώρας. Ακόμη και σήμερα, η επίδεση αντικειμένων είναι κάτι σαν δεύτερη φύση για πολλούς από τους Ιάπωνες, όπως και το τελετουργικό στοιχείο σε πολλές από τις εκδηλώσεις τους. Αυτό μπορεί να το δει κανείς σε Τέχνες όπως το Ikebana (Ανθοδετική), στον τρόπο της δομής ενός Κιμονό ή της στολής ενός Σαμουράι, στο Mizuhiki (Τελετουργικό Διακοσμητικό Δέσιμο Φακέλων), στο Shimenawa (Σχοινί Σύμβολο, το οποίο οριοθετεί μέρη Ιερά για τους Ιάπωνες και που συνδέεται άμεσα με την επικρατέστερη πίστη τους τον Σιντοϊσμό) και, τέλος, στο Hojojutsu (Πολεμική Τέχνη της Σύλληψης και της Επίδεσης), στο οποίο θα σταθούμε λίγο παραπάνω, μιας και το σύγχρονο Ιαπωνικό Ερωτικό Δέσιμο αποτελεί μετεξέλιξη του 1ου, κατά κάποιο τρόπο.
Shimenawa
Hojojutsu
Το Hojojutsu ήταν μια πολεμική μέθοδος / τεχνική που σκοπό είχε την σύλληψη και την επίδεση εγκληματιών και παρανόμων με σχοινί. Άρχισε να αναπτύσσεται γύρω στα 1500 μΧ. και ήταν μια από τις 18 σημαντικές δεξιότητες που έπρεπε να καλλιεργήσει ένας άξιος Ιάπωνας Πολεμιστής της εποχής. Επειδή η χρήση κόμπων εθεωρείτο ατιμωτική και από σεβασμό για τον αντίπαλο, ο πολεμιστής που εξασκούσε το Hojojutsu τους απέφευγε, ενώ η μέθοδος έπρεπε να ακολουθεί 4 βασικούς κανόνες:
1. Να μην μπορεί ο αιχμάλωτος να ξεφύγει από τα δεσμά του.
2. Να μην προξενεί φυσική ή πνευματική βλάβη η επίδεση.
3. Να μην επιτρέπει στους άλλους να αντιγράψουν την τεχνική της επίδεσης.
4. Το αισθητικό αποτέλεσμα της επίδεσης να είναι όμορφο στο μάτι.
Hojojutsu
Ebi-zeme και Tsuri-zeme
Αλλά όπως συμβαίνει και στην Παγκόσμια Πολεμική Ιστορία, με πολυάριθμα παραδείγματα, η μέθοδος Hojojutsu χρησιμοποιήθηκε μεταλλαγμένη και σε αποτρόπαια βασανιστήρια κρατουμένων, τα οποία περιελάμβαναν εξαντλητικές αιωρήσεις και ασφυκτικές προσδέσεις ή συμπιέσεις με μεγάλες πέτρες. Τα βασανιστήρια αυτά έφεραν, αντίστοιχα, τις επωνυμίες Ebi-zeme και Τsuri-zeme.
Ebi-zeme
Kabuki, Ukiyo-e και Shunga
Γύρω στα 1700-1800, οι δημόσιες εκδηλώσεις βασανισμών και εξευτελισμού στην Ιαπωνία – κυρίως επί Αυτοκρατορίας Tokugawa – διασταυρώθηκαν με τις Εκφραστικές Τέχνες όπως το Θέατρο Kabuki, καθώς και με την παραδοσιακή Ζωγραφική, δημιουργώντας ένα πρωτότυπο εικαστικό ρεύμα, το οποίο αντλούσε έμπνευση από την βαρβαρότητα με μια διάχυτη τάση ερωτικής φετιχοποίησης. Μέσα από τα Ukiyo-e (Εικόνες του Πλωτού Κόσμου) και από την ερωτική υποκατηγορία των Shunga (Eικόνες της Άνοιξης), Kαλλιτέχνες όπως οYoshitoshi Tsukioka και ο Hokusai Katsushika ξεδίπλωναν με μοναδική μαεστρία το ταλέντο τους στην απεικόνιση ενός κράματος ερωτισμού και σκληρότητας, εμπνευσμένοι από λαϊκούς Μύθους, Εθιμοτυπικά, αλλά και επίκαιρα γεγονότα τις περισσότερες φορές. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι και στα σύγχρονα Κόμικς της Ιαπωνίας (Manga), όπως και στα Κινούμενα Σχέδια (Anime) ή τον Κινηματογράφο της, το πάντρεμα βίας και ερωτισμού αποσπά μεγάλο τμήμα της θεματολογίας τους.
Yoshitoshi Tsukioka
Μεταμόρφωση-Μετεξέλιξη του Shibari / Kinbaku: Itoh Seiyu
Η μοντέρνα – πολύ κοντά στην σημερινή – εκδοχή του Shibari / Κinbaku προσδιορίστηκε για 1η φορά από τον Φωτογράφο και Zωγράφο Itoh Seiyu (1882-1961), ο οποίος ανέτρεξε πίσω στις παραδοσιακές τεχνικές Hojojutsu, τις πήρε ως βάση και τις ανανέωσε. Χάρη στις μετεξελίξεις του Itoh, το Shibari / Kinbaku θεωρείται, πλέον, ταυτόσημο του αισθησιασμού και χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα γνωρίσματα:
1. Κάνει το άτομο της επίδεσης ανίσχυρο.
2. Η αισθητική του όλου αποπνέει ερωτική ομορφιά.
3. Τα άτομα που δένονται συμμετέχουν σε αυτό εθελούσια και, πολύ συχνά, απολαμβάνουν ένα ψυχοσωματικό ταξίδι.
Itoh Seiyu
To Περιοδικό Kitan Club
Το Shibari / Kinbaku απέκτησε φήμη στην Μεταπολεμική Ιαπωνία, ιδιαίτερα κατά τις Δεκαετίες του 1940-50 και, κυρίως, μέσα από τις σελίδες ερωτικών περιοδικών εξειδικευμένου τύπου, όπως το Kitan Club, το οποίο δημοσίευσε για 1η φορά ερωτικές φωτογραφίες με Shibari / Kinbaku. Μέσα από τις σελίδες του περιοδικού, παρέλασαν ονόματα πρώιμων καλλιτεχνών του Ιαπωνικού Ερωτικού Δεσίματος, όπως ο πολυτάλαντος (Συγγραφέας, Φωτογράφος, Ζωγράφος) Minomura Kou. Ο άνθρωπος που εφήρμοζε το δέσιμο, άρχισε να φέρει τις επωνυμίες Nawashi ή Bakushi (μεταφράζεται χονδρικά ως: «OΔάσκαλος των Σχοινιών»). Την ίδια εποχή, κάτι ανάλογο συνέβη αρκετά χιλιόμετρα μακριά από την Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, στην Αμερική. Μιλάμε, βέβαια, για την περίπτωση του πολύπλευρου Καλλιτέχνη του φετιχισμού John Willie, ο οποίος έκδιδε για πολλά χρόνια το underground περιοδικό Bizarre.
Kitan Club
O «Πατέρας» της Performance Shibari / Kinbaku: Οsada Eikichi
Την Δεκαετία του 1960, ο Osada Eikichi (1925-2001) ξεκίνησε τις δημόσιες εκδηλώσεις Ιαπωνικού Ερωτικού Δεσίματος με μεγάλη επιτυχία και αποδοχή από το κοινό. Χάρη σε αυτόν, ουσιαστικά, το Shibari / Kinbaku ξέφυγε από την ιδιωτική ενασχόληση, την απεικόνιση μέσω της Ζωγραφικής ή της Φωτογραφίας και ξεκίνησε να έχει δημόσια ζωντανή προβολή με σκηνοθετημένες παραστάσεις που, ορισμένες φορές, έφταναν τα όρια του ακραίου σαδομαζοχισμού, συνδυάζοντας ακροβατικά στοιχεία.
Osada Eikichi
Η Ανάπτυξη του Shibari / Kinbaku (1970-80)
Μέσα στις επόμενες Δεκαετίες, ξεπρόβαλαν και άλλοι εφαρμοστές του Ιαπωνικού Ερωτικού Δεσίματος. Τιμής ένεκεν αναφέρουμε τους: Chimuo Nureki, Haruki Yukimura,Akechi Denki, Randa Mai και Go Arisue. Αξίζει, σ’ αυτό το σημείο, να αναφέρουμε την ανάμιξη κάποιων από τους προαναφερθέντες με τον Ερωτικό Κινηματογράφο της Ιαπωνίας, στα μέσα της Δεκαετίας του 1970 (τα περιβόητα Pink Films), καθώς αργότερα και με την βιομηχανία Πορνό – μέσω περιοδικών και βίντεο – στην Δεκαετία του 1980. Όλοι οι παραπάνω, πέρα από την διάδοση, συνέβαλαν και στην περαιτέρω τεχνική ανάπτυξη τουShibari / Kinbaku.
Chimuo Nureki
H Εξάπλωση στον Παγκόσμιο Χώρο
Στον Δυτικό Κόσμο, το Shibari / Kinbaku άρχισε να γίνεται γνωστό, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, κυρίως μέσω των φωτογραφιών του Παγκοσμίου φήμης ΦωτογράφουNobuyoshi Araki.
Nobuyoshi Araki
Πλέον, χάρη στην ανάπτυξη της Πληροφορικής και του Διαδικτύου, εξασκείται από αμέτρητους ανθρώπους, κάθε Εθνικότητας, Φύλλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Το διάσημο φετιχιστικό Club του Λονδίνου, το Torture Garden, φιλοξενεί συχνότατα παραστάσεις Iαπωνικού Ερωτικού Δεσίματος. Στην Ευρώπη και την Αμερική έχει επικρατήσει η Αγγλική λέξη Rigger για να περιγράψει έναν Nawashi και μερικοί από τους Δυτικούς εκπροσώπους της Tέχνης του Shibari / Kinbaku είναι οι: Osada Steve (Γερμανός που ζει και εργάζεται στην Ιαπωνία, μαθητής και διάδοχος του Osada Eikichi), Fetish Diva Midori(Αμερική), Esinem (Αγγλία), BeShibari (Βέλγιο), Drachenmann (Γερμανία), RopeMarks(Ολλανδία) και Philippe Boxis (Γαλλία). Πολλοί Δυτικοί εφαρμοστές του, μάλιστα, έχουν την τάση να εντάσσουν νεωτεριστικά στοιχεία στις παραστάσεις τους, με σκοπό την περαιτέρω μετάλλαξη του και τον εμπλουτισμό του (Fusion Styles).
BeShibari
Ένας από τους νεώτερους εκπροσώπους της Ιαπωνικής σκηνής, ο Kinoko Hajime, συνδυάζει black lights με φωσφορούχα σχοινιά σε κάποιες από τις παραστάσεις του, ενώ η Γερμανίδα Χορεύτρια Dasniya Sommer – και μαθήτρια του Osada Steve – έχει αναμίξει πρωτότυπα το Shibari / Κinbaku με το Χοροθέατρο. Ορισμένοι χρησιμοποιούν και τον όροNeobari για να συνοψίσουν τα διάφορα αμαλγάματα που προκύπτουν.
Dasniya Sommer
Bella Grecia
Στην Ελλάδα τώρα, το Ιαπωνικό Ερωτικό Δέσιμο είναι ένα νέο, σχετικά, είδος θεάματος και έφτασε, αυθαίρετα πολλές φορές, να θεωρείται μέρος της κουλτούρας Cybergoth. Σ’ αυτό το γεγονός, συντέλεσε στο ότι οι χώροι που το φιλοξένησαν 1οι και συνεχίζουν να το φιλοξενούν, συχνά, είναι Clubs ανάλογου ύφους.
Φυσιολογία του Shibari / Kinbaku
Το ερωτικό δέσιμο (Bondage), γενικότερα, επικεντρώνεται στον απλό περιορισμό του ατόμου, συνήθως με απώτερο σκοπό κάποια άλλη πρακτική ερωτικής φύσεως (πυγοράπισμα, σεξ κ.α.). Τα Δυτικά, ερωτικού τύπου δεσμά αποτελούνται, κυρίως, από: χειροπέδες (σε όλα τα καλά Sex Shop μπορεί να βρει κανείς τεράστια γκάμα), δερμάτινου τύπου δέστρες, αλυσίδες και τέλος σχοινιά (βαμβακερά ή nylon, μεγάλου πάχους και μήκους επικρατέστερα), τα οποία χρησιμοποιούνται μονά και όχι διπλωμένα επάνω στο σώμα.
Δυτικού Τύπου Ερωτικό Δέσιμο (Bondage)
Σε αντίθεση με τα παραπάνω, το Ιαπωνικό Ερωτικό Δέσιμο επικεντρώνεται στον συνδυασμό αισθησιασμού και τεχνικής, χωρίς να αποκλείει το σεξ ή άλλες ερωτικές πρακτικές, βέβαια. Τα άτομα που καταπιάνονται με αυτό είναι δυο συνεργάτες σε μια, μοναδική κάθε φορά κι από κοινού, προσπάθεια μορφοποίησης του εσωτερικού τους κόσμου με μέσο δόμησης – αλλά και ερωτικού διαλόγου / επικοινωνίας – τα σχοινιά και το γυμνό – σε ιδανικές συνθήκες – σώμα.
Από πλευράς υλικοτεχνικής δομής, στο Shibari / Kinbaku χρησιμοποιούνται φυτικά σχοινιά από Γιούτα (Jute) με μήκος γύρω στα 7-8 μέτρα το κάθε κομμάτι και πάχος γύρω στα 4-6 χιλιοστά, πάντοτε διπλωμένα στα δύο. Οι κόμποι είναι απλοί και ελάχιστοι, ενώ πάγια τακτική αποτελεί το τύλιγμα του σχοινιού σε στρώσεις, οι οποίες αγκαλιάζουν και πιέζουν ερωτογενείς περιοχές του σώματος, αποφεύγοντας, παράλληλα, άλλες ευάλωτες. Τα μοτίβα που δημιουργούνται με το σχοινί και οι στάσεις του σώματος, αν και άπειρες σε συνδυασμούς, υπακούουν σε κάποιες αρχετυπικές τεχνικές δομές (Katas). Ωστόσο, πολλές από τις στάσεις δεσίματος, ειδικότερα αυτές που περιλαμβάνουν αιώρηση, απαιτούν από το σώμα που δένεται ευλυγισία και αντοχή στον πόνο και στο σφίξιμο από τα σχοινιά.
Shibari / Kinbaku-2
Το Shibari / Kinbaku είναι ένα συνεχές «ταξίδι» για τους συμμετέχοντες αυτής της πρακτικής, η οποία μπορεί, κάλλιστα, να παραλληλιστεί με μορφές διαλογισμού. Στο τέλος της ημέρας, το Ιαπωνικό Ερωτικό Δέσιμο πρέπει να αποτελεί, γι’ αυτούς που το εξασκούν, πηγή έμπνευσης, τρόπο έκφρασης και ολοκλήρωσης, γεμίζοντάς τους με μια αίσθηση ευεξίας και αρμονίας.
Πολλοί θα αναρωτηθούν: γιατί το Ιαπωνικό Ερωτικό Δέσιμο, ως επί το πλείστον, έχει σαν κυρίαρχο δίπολο την δέσμια γυναίκα και τον άντρα «δυνάστη»; Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς, πως η πρακτική αυτή δεσμεύεται άμεσα από την σεξουαλική φύση των ατόμων που την εφαρμόζουν, καθώς και το γεγονός ότι και αναπτύχθηκε από έναν ετεροφυλόφιλο άνδρα με σαδιστικές φαντασιώσεις στην Πατριαρχική Ιαπωνία των αρχών του 20ου Αιώνα. Ήταν μοιραίο, λοιπόν, να βρει συνεχιστές ανάλογης ιδιοσυγκρασίας στις Δεκαετίες που ακολούθησαν. Εξάλλου, οι γυναίκες που συμμετέχουν στο Shibari / Kinbaku το κάνουν με την θέλησή τους (βάση μαρτυριών), παίρνουν ευχαρίστηση απ’ αυτό και νιώθουν ψυχοσωματική ανάταση, βυθιζόμενες σε μια έκσταση παράγωγο ερωτικού πάθους, στις περισσότερες των περιπτώσεων. Στις μέρες μας, βέβαια, ακόμα και γυναίκες εξασκούν Shibari / Kinbaku πάνω σε άνδρες ή σε άλλες γυναίκες, όπως και άνδρες πάνω σε άνδρες, χάρη στην γενικότερη αποδοχή των διαφόρων μορφών σεξουαλικότητας (LGTB).
Επίλογος
Το σύγχρονο Ιαπωνικό Ερωτικό Δέσιμο αποτελεί μια από τις πολλές τελετουργικές πρακτικές της κουλτούρας των Ιαπώνων, ενός Λαού που από την μια είναι βαθιά προσκολλημένος στην παράδοσή του και από την άλλη ταγμένος σε μια διαρκή και ραγδαία εξέλιξη. Οι πολιτισμικές συμπεριφορές των Ιαπώνων – μέσα σ’ αυτές και το Shibari /Kinbaku – είναι, πολύ συχνά, δυσνόητες ή και ακαταλαβίστικες από την πλειοψηφία της Δυτικής νοοτροπίας. Σίγουρα, όπως αναφέραμε και στην αρχή του κειμένου, το Ιαπωνικό Ερωτικό Δέσιμο δεν είναι για όλο τον κόσμο και σίγουρα δεν πρέπει να πιστέψει κανείς, λανθασμένα, ότι πρόκειται για άλλη μια πρακτική – από τις τόσες που λανσάρονται μέσω περιοδικών ή άλλων μέσων Life-Style – για την τόνωση της ερωτικής ζωής του μέσου ζευγαριού. Το Shibari / Kinbaku είναι μόνο για εκείνους που αφήνουν την ιδιαίτερη «Μουσική» του να αγγίξει τις βαθύτερες – και ανομολόγητες από τους περισσότερους – πλευρές της ερωτικής ανθρώπινης φύσης και φαντασίας.
Παράρτημα (Βιβλιογραφία, Φιλμογραφία, Ιστότοποι)
Το παρών κείμενο δεν φιλοδοξεί, και δεν θα μπορούσε άλλωστε, να αποτελέσει έναν πλήρες οδηγό γύρω από την Ιαπωνική ερωτική Tέχνη του Shibari / Kinbaku. Θα μπορούσε όμως, κάλλιστα, να είναι ένα εισαγωγικό κείμενο-σύνοψη της Ιστορίας και της εξέλιξης της μοναδικής αυτής πρακτικής, για 1η φορά στην Ελληνική Γλώσσα. Δεν θα ήταν δυνατόν, λοιπόν, να μην αναφερθούν κάποιες πηγές από τις οποίες αντλήσαμε σημαντικές πληροφορίες – καλό είναι να ανατρέξετε και εσείς σ’ αυτές. Οι κύριες πηγές προέρχονται από βιβλία, ντοκιμαντέρ, αλλά και ιστοσελίδες.
Βιβλιογραφία:
Αναγραφόμενα με την σειρά: α) Συγγραφέας, β) Τίτλος Βιβλίου, γ) Εκδοτικός Οίκος και δ) Χρονιά Κυκλοφορίας.
Master "K”, Shibari: The Art of Japanese Bondage. Secret Publications, 2004.
Master "K”, The Beauty of Kinbaku (Or everything you always wanted to know about Japanese erotic bondage when you suddenly realized you didn't speak Japanese.). King Cat Ink, 2008.
Douglas Kent, Complete Shibari Volume 1: Land, Mental Gears Publishing, 2010.
Douglas Kent, Complete Shibari Volume 2: Sky, Mental Gears Publishing, 2010.
Lee “Bridgett” Harrington, Shibari You Can Use: Japanese Rope Bondage and Erotic Macrame, Mystic Productions, 2007.
Midori, The Seductive Art of Japanese Bondage, Greenery Press, 2002.
Jasper Sharp, Behind the Pink Curtain: The Complete History of Japanese Sex Cinema, FAB Press, 2003.
Bruno Cora, Nobuyoshi Araki: Viaggio Sentimentale, Gli Ori, 2000.
Nobuyoshi Araki, Araki: Tokyo Lucky Hole, Taschen, 1997.
Stefano Piselli & Riccardo Morrocchi, Diva Bondage / The History of Bondage in Modern Popular Art, Glittering Images, 1996
Hojo Jitsu: Samurai Tying-Arts, Dragon Press, 1998.
Thomas Weisser and Yuko Mihara Weisser, Japanese Cinema Encyclopedia: The Sex Films, Vital Books, 1998.
Jack Hunter, Eros in Hell: Sex, Blood and Madness in Japanese Cinema, Creation Books, 1999.
Arisue Go, Arisue Go’s Kinbaku Mind and Techniques 1, Jugoya, 2009.
Arisue Go, Arisue Go’s Kinbaku Mind and Techniques 2, Jugoya, 2009.
Χρήστος Τσάκαλος, Βondage: H Tέχνη των Σχοινιών, Ερευνητική Σπουδαστή του ΑΚΤΟ σε Επιμέλεια Θανάση Μουτσόπουλου, 2002.
Φιλμογραφία:
Αναγραφόμενα με την σειρά: α) Σκηνοθέτης, β) Τίτλος Ταινίας, και γ) Χρονιά Κυκλοφορίας.
Ryuichi Hiroki, Bakushi: The Incredible Lives of Rope-Masters, 2007.
Jouni Hokkanen, Kinbaku, 2010.
Travis Klose, Arakimentari, 2004.
Rope Shadow
Copyright 2012
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ