Για τον εξαγνισμό του νου όλοι οι κλάδοι της γιόγκα συνιστούν μια οκταπλή φόρμουλα, γνωστή σαν Αστάνγκα Γιόγκα (αστ=οκτώ, ανγκ=άκρα ή μέρη, γιόγκα=ένωση με τον αληθινό Εαυτό). Τα οκτώ άκρα είναι :
Γιάμα (έλεγχος), νιγιάμα (χρυσοί κανόνες συμπεριφοράς), ασάνα (στάσεις), πραναγιάμα (έλεγχος της αναπνοής), πρατιαχάρα (απόσυρση από τις αισθητηριακές αντιλήψεις, νταράνα (συγκέντρωση), ντιάνα (αδιάσπαστος διαλογισμός) και σαμάντι (αδιάσπαστο ντιάνα, πλήρης αταραξία).
Η άσκηση της Αστάνγκα Γιόγκα είναι απαραίτητη, άσχετα από την ειδική γιογκική ατραπό που ακολουθεί κανείς. Μόνο με την εκτέλεση αυτών των οκτώ βημάτων της γιόγκα μπορεί κανείς να βιώσει την αληθινή ελευθερία από τη συνείδηση που περιορίζεται από το χρόνο.
Οι αρχαίοι ενορατικοί της γιόγκα πίστευαν ότι ο έσχατος σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι η αυτοπραγμάτωση : η βίωση μιας ζωής που δεν είναι επικεντρωμένη στην ικανοποίηση των αισθήσεων, αλλά όπου η ενέργεια χρησιμοποιείται στη σωστή αναλογία σε κάθε τομέα της ζωής. Οι αρχαίοι ενορατικοί πίστευαν ότι πρέπει κανείς να ζει μια πειθαρχημένη ζωή και η οργανωμένη και συστηματική ζωή είναι η αρχή κάθε γιόγκα. Γι αυτούς η γιόγκα δεν ήταν χόμπι, αλλά ο τρόπος διαβίωσης του συνετού ατόμου. Καθένα από τα οκτώ βήματα της Αστάνγκα Γιόγκα είναι σχεδιασμένο έτσι, ώστε να δημιουργήσει ένα ανιδιοτελές άτομο. Οι άνθρωποι τείνουν προς την ιδιοτέλεια, η οποία τους κάνει εχθρούς όχι μόνο προς τους γύρω τους, αλλά και προς το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Γι αυτό οι δάσκαλοι της γιόγκα συμβουλεύουν τους ζηλωτές να ακολουθούν έναν κώδικα συμπεριφοράς που θα τους βοηθήσει να εκπληρώσουν τα οκτώ βήματα εξαγνισμού του νου,ελέγχοντας την περιττή σπατάλη ενέργειας μέσω μιας πειθαρχημένης ζωής.
1) Να τρώτε λιγότερο. Να τρώτε απλές, θρεπτικές, φρέσκες, εύπεπτες τροφές. Να τρώτε για να ικανοποιήσετε την πείνα, αλλά μην πέφτετε σε λήθαργο. Να παραμένετε σε εγρήγορση, άγρυπνοι και χαρούμενοι.
2) Να πίνετε λιγότερο. Αλλά όχι λιγότερο από τις ελάχιστες απαιτήσεις του σώματος, σύμφωνα με την ηλικία και τις εποχιακές ανάγκες.
3) Να μιλάτε λιγότερο. Αποφεύγετε τις περιττές συζητήσεις, τα ψέματα και τις φαντασιώσεις.
4) Να κοιμάστε λιγότερο. Αποφύγετε την κατανάλωση ενέργειας στα όνειρα.
5) Να μένετε μόνοι. Για κάποια διαστήματα να απολαμβάνετε τον εαυτό σας. Να αποφεύγετε την ευχαρίστηση που προκαλείται όταν περιβάλλεστε από άτομα.
6) Αποφύγετε τη χρήση των υπερβολικά ξινών, έντονων και πικάντικων γεύσεων.
7) Αποφύγετε την υπερβολική οικειότητα ή φιλία και το υπερβολικό μίσος.
8) Να είστε αποσπασμένοι από τις κοσμικές επιδιώξεις και τα αποκτήματα.
9) Να είστε δυνατοί νοητικά και σωματικά. Μην ταράζεστε από την επιτυχία και την αποτυχία.
10) Να έχετε ένα συγκρατημένο νου και να μην τρέχετε πίσω από καθετί που σας γοητεύει.
11) Μην σπαταλάτε ενέργεια στην ικανοποίηση αισθησιακών επιθυμιών.
12) Κρατήστε απόσταση από τα μέλη του αντίθετου φύλου. Αποφύγετε το μασάζ από αυτά. Κάντε ο ίδιος μασάζ στον εαυτό σας, αλλά μην το κάνετε για να απολαύσετε το άγγιγμα.
13) Αποφύγετε κάθε είδους άρωμα, μυρωδιές και λάδια. Χρησιμοποιήστε φυσικά αρωματικά άνθη και λιβανάκια.
14) Να είστε ανεξάρτητοι. Μην εξαρτάστε από άλλους, κάντε μόνοι σας τις δουλειές σας.
15) Να υπηρετείτε εκείνους από τους οποίους μαθαίνετε.
16) Εγκαταλείψτε τις επιθυμίες που ικανοποιούν μόνο εσάς.
17) Εγκαταλείψτε την οργή. Καταστρέφει την ηλεκτροχημική ισορροπία.
18) Εγκαταλείψτε την υπερηφάνεια, την αυτοέπαρση και τον εγωισμό.
19) Εγκαταλείψτε την απληστία. Κάνει το άτομο ιδιοτελές, καχύποπτο, ζηλότυπο και πονηρό.
20) Να επιβιώνετε με τις ελάχιστες απαιτήσεις.
21) Μην παραπλανάτε κανέναν. Δημιουργεί μια διπλή προσωπικότητα και κάνει το άτομο να χάνει την αυτοπεποίθηση και τον προσωπικό μαγνητισμό του.
22) Μην καυχιέστε. Προκαλεί εγωισμό.
23) Μη λέτε ψέματα. Δείχνουν απλώς ότι δεν εμπιστεύεστε τον εαυτό σας.
24) Μην λατρεύετε φαντάσματα και πνεύματα. Να λατρεύετε τη θεότητα με αγνή, ευσπλαχνική, ζωντανή μορφή.
25) Μην χρησιμοποιείται φάρμακα για να επιμηκύνετε τη ζωή σας. Καταστρέφουν τη φυσική αντοχή.
26) Αποφύγετε να πηγαίνετε σε συνέδρια, δημόσιες συγκεντρώσεις, θέατρα και τόπους όπου ο νους διεγείρεται.
27) Να είστε ευχαριστημένοι. Αυτό χαρίζει ικανοποίηση.
28) Να είστε ευγενικοί, αλλά μην περιμένετε οι άλλοι να σας ευχαριστούν.
Η εφαρμογή αυτών των 28 υποδείξεων βοηθάει τους ζηλωτές να ξεπεράσουν την εγκόσμια φύση τους, η οποία τους κάνει να ξεχνούν την εσωτερική τους ύπαρξη. Όταν οι άνθρωποι είναι εντελώς υλιστές και εξωστρεφείς, βρίσκονται κάτω από την κυριαρχία χαρακτηριστικών τέτοιων, όπως ο αισθησιασμός, απληστία, πόθος, αδυναμία, υπερηφάνεια και οργή. Όμως αν κανείς ακολουθεί αυτές τις 28 πρακτικές υποδείξεις, τότε δεν θα αντιμετωπίσει τον πόνο και την έντονη δυστυχία, που είναι το φυσικό αποτέλεσμα της κοσμικής ζωής.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Χάρις Γιόχαρι, «Τσάκρα, τα ενεργειακά κέντρα μεταμόρφωσης».
Κάπου εδώ θα προσθέταμε ίσως αυτό που έχει γράψει ο Crowley «Η μελέτη των αρχών της γιόγκα είναι πολύ χρήσιμη στο μέσο άνθρωπο, αν μη τι άλλο, για να τον κάνει να προβληματιστεί γύρω από τη φύση του κόσμου που υποθέτει ότι ξέρει».
Προσωπικά θεωρώ τις παραπάνω υποδείξεις πολύ καλές για άσκηση, βάζοντας όμως σαν παράμετρο το γεγονός ότι η αξία τους και η ευεργεσία τους δεν βρίσκονται σε μια ψυχαναγκαστική τήρησή τους. Θα υποστήριζα μάλλον πως η ευεργεσία τους προκύπτει όταν αυθόρμητα και δίχως πίεση νιώσει κανείς ότι θέλει να τις ακολουθήσει.
Όπως πολύ ωραία το θέτει και ο Crowley : « Δεν τίθεται θέμα να στερήσεις κάποιον από κάτι που θέλει. Η διαδικασία είναι μάλλον εκείνη του να μαθαίνεις να απορρίπτεις αυτό που προηγουμένως, στο σκοτάδι, πριν φτάσει η αυγή της ανακάλυψης του πραγματικού αντικειμένου του πόθου σου, νόμιζες πως ήθελες.»
Σχετικά με το θέμα μπορείτε να ανατρέξετε και στα εξής βιβλία :
Aleister Crowley – 8 διαλέξεις πάνω στη γιόγκα
Σουάμι Βιβεκανάντα – Ράτζα γιόγκα