Γράφει ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΛΕΒΕΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣΟ Λοχαγός του Τουρκικού στρατού, Αχμέτ Μπαχατίν, έπιασε με τα δυο του χέρια το πηδάλιο του αεροσκάφους του. Το τράβηξε προς το μέρος του και το έστρεψε στα αριστερά, αυξάνοντας ταυτόχρονα το γκάζι στον κινητήρα. Το Γαλλικής κατασκευής διπλάνο τύπου Breguet 14 B2, που οι Τούρκοι είχαν εξασφαλίσει σαν βοήθεια από τη «σύμμαχο» της Ελλάδας, με λεφτά των Σοβιετικών, πήρε μια μεγάλη κλίση προς τα αριστερά. Η μύτη του υψώθηκε και ξεκίνησε να διαγράφει ένα αόρατο κύκλο στον γαλάζιο και δίχως σύννεφα ουρανό του Μπαλ Μαχμούτ.
Το διθέσιο αεροπλάνο ήταν βαμμένο με ένα γκριζωπό μεταλλικό χρώμα ενώ ολόκληρη η ουρά του ήταν κατακόκκινη. Ξεχώριζαν από μακριά η ημισέληνος και το αστέρι… Ανάμεσα στον έλικα και την μπροστινή θέση ένα πολυβόλο Lewis των 7,7 ήταν καρφωμένο και έτοιμο στη διάθεση του χειριστή του για οτιδήποτε μπορούσε να συμβεί. Στον τέταρτο μεγάλο κύκλο που διέγραψε, ο Μπαχατίν έσκυψε προς τη μπροστινή θέση του αεροπλάνου και έδειξε στον άλλο επιβάτη που ήταν ο διοικητής του στρατιωτικού αεροδρομίου του Τσάι, κάτι στο έδαφος.
.jpg)
«Κεμάλ Μπέη!!» ούρλιαξε ο Μπαχατίν πίσω από το αυτί του συνεπιβάτη του για να τον ακούσει, αφού δεν υπήρχε καλύπτρα. Ο εκκωφαντικός και μονότονος θόρυβος του κινητήρα, η ταχύτητα και ο αέρας που τους μαστίγωνε έκανε δύσκολη την επικοινωνία μεταξύ τους. Μόνο με νοήματα των χεριών. «Να οι Έλληνες . ακριβώς από κάτω μας. Τους βλέπεις;»
Ο Κεμάλ Μπέης έγνεψε καταφατικά. «Εγώ είμαι έτοιμος» φώναξε σαν απάντηση στον πιλότο ο οποίος το κατάλαβε και πριν συμπληρωθεί ο κύκλος άρχισε να ευθυγραμμίζει το αεροσκάφος και να το χαμηλώνει πάνω από τους Έλληνες φαντάρους.
Ο ανθυπολοχαγός Φουντουλάκης του 8ου Κρητών, άκουσε περισσότερο παρά είδε, τον θόρυβο από ένα αεροπλάνο που πλησίαζε. Το τάγμα που υπηρετούσε μόλις είχε απομακρυνθεί από το Μπαλ Μαχμούτ και κατευθυνόταν αργά, ανατολικότερα. Δεκάδες καμήλες, άλογα, γαϊδούρια, αραμπάδες όλα φορτωμένα με τρόφιμα και πολεμοφόδια, προχωρούσαν αργά σε σειρά ενός ζυγού, πάνω στον χωμάτινο δρόμο. Οι φαντάροι έσερναν τα πόδια τους από την κούραση και δημιουργούσαν ένα μεγάλο σύννεφο σκόνης.
«Αεροπλάνο» φώναξε ο ανθυπολοχαγός και αμέσως βγήκε από τον δρόμο και έτρεξε σε μια συστάδα θάμνων να προφυλαχθεί. Όπλισε και σημάδεψε. Σε ελάχιστα δευτερόλεπτα μπορούσε πια να διακρίνει την ημισέληνο ζωγραφισμένη στην ουρά του σκάφους. Ο δρόμος άδειασε, όλοι οι φαντάροι βγήκαν από τον δρόμο και έτρεξαν να προστατευθούν. Έμειναν μόνο τα άλογα και οι καμήλες. Ακούνητα. Περίμεναν υπομονετικά κάτω από τον καυτό ήλιο.
“Διάολος να μπει μέσα σου Βρωμότουρκε” μονολόγησε ο Φουντουλάκης και άρχισε να πυροβολεί, καλυμμένος πίσω από τους θάμνους, προς την γκρίζα φιγούρα που ερχόταν από τον ουρανό. Το ίδιο έκαναν και οι υπόλοιποι φαντάροι και αξιωματικοί. Εκατοντάδες καυτές σφαίρες έφευγαν με στόχο το Τουρκικό αεροπλάνο που πλησίαζε γρήγορα.
Ιούλιος του 1922, βορειοανατολικά του Αφιόν Καραχισάρ.
Τον τελευταίο καιρό είχε ξεκινήσει ένας άλλος πόλεμος. Αυτή τη φορά όχι στα πυρωμένα χώματα της Τουρκίας, ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους, αλλά στον ουρανό. Οι Έλληνες πιλότοι πάντα πρωτοπόροι, με αρκετή τρέλα και γεμάτοι αδρεναλίνη, συχνά παράτολμοι, είχαν γίνει ο φόβος και ο τρόμος τόσο των άτακτων Κούρδων και Τσετών, όσο και του τακτικού στρατού του Κεμάλ Ατατούρκ. Συνήθιζαν να πετούν για όση ώρα το επέτρεπαν τα αεροπλάνα τους και να αποκαλύπτουν τις θέσεις των καλά κρυμμένων ατάκτων. Εάν τα καύσιμα το επέτρεπαν οι Έλληνες πιλότοι άδειαζαν και καμιά δεσμίδα από ψηλά πάνω στους Τσέτες, ή στόχευαν και άφηναν χειροβομβίδες να σκάσουν στις γραμμές τους και να σκορπίσουν τον όλεθρο.
Τελευταία όμως και οι Τούρκοι είχαν ξεκινήσει το ίδιο ακριβώς “παιχνίδι”. Γάλλοι και Ιταλοί εκπαιδευτές έκαναν τους πιο τολμηρούς από τους Τούρκους, να ξεπεράσουν τις φοβίες τους και να μπουν σε αεροπλάνα. Τούς έδειξαν όλες τις τεχνικές εμπλοκής και απεμπλοκής, τους έμαθαν πως θα παραπλανούν και πως θα ξεφεύγουν, τους δίδαξαν τι σημαίνει να ξέρεις να πετάς και να είσαι πιλότος. Και τώρα είχε ξεκινήσει ο πόλεμος και στον ουρανό…
ΕΛΛΗΝΙΚΟ NEUPORT
Οι Τούρκοι πιλότοι όπως ο Μπαχατίν χαμήλωναν τα αεροπλάνα τους πάνω από τις γραμμές των Ελλήνων και τις περισσότερες φορές πυροβολούσαν, σκορπώντας το θάνατο. Άλλες πάλι φορές άδειαζαν προκηρύξεις που είχαν σε μεγάλους ταχυδρομικούς σάκους.
Ο Κεμάλ Μπεής, έβαλε το χέρι του βαθιά στον ένα από τους 2 σάκους που είχε ανάμεσα στα πόδια του, πήρε μια μεγάλη ποσότητα τυπωμένων προκηρύξεων και όταν βρισκόταν στο κατώτατο σημείο ακριβώς πάνω από τους Έλληνες, τις άφησε στο κενό. Οι σφαίρες λυσσασμένες σφύριζαν στα αυτιά του…
Τα τυπωμένα χαρτιά σαν νιφάδες χιονιού στροβιλίζονταν και μετά έπεφταν αργά στις γραμμές των φαντάρων. Ψυχολογικός πόλεμος…
“ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΗΝ ΠΟΛΕΜΑΤΕ ΣΕ ΕΝΑΝ ΠΟΛΕΜΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟΣ ΣΑΣ. ΕΙΣΤΕ ΜΑΚΡΥΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΣΑΣ. ΜΟΝΟ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΣΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ. ΦΥΓΕΤΕ”
“Διάλε να τσι πάρει θα μου τροζάνουν τα κοπέλια μου. Εδά θα δουν τα μεμέτια” Ο Φουντουλάκης πυροβολούσε το αεροπλάνο που έκανε κύκλους και άφηνε προκηρύξεις και μονολογούσε. Ξαφνικάφώναξε: “Νικολάου τον ασύρματο. Ενημέρωσε τη Β Μοίρα. Επαέ θα δούμε πόσα απίδια βάνει ο σάκος”. Άρπαξε ένα Mannlicher-Schönauer M1903 των 6,5 mm που είχε πάντα δίπλα του και συνέχιζε να πυροβολεί.
Το Τουρκικό διπλάνο έκανε άλλη μια στροφή και αυτή τη φορά με μεγαλύτερη ταχύτητα άρχισε να πυροβολεί αδιάκριτα στις ελληνικές γραμμές, σκορπώντας τον πανικό και τον θάνατο σε ανθρώπους και ζώα…
ΕΛΛΗΝΙΚΟ BREGUET
Στο πρόχειρο αεροδρόμιο στο Μπαλ Μαχμούτ, τη βάση της Β Μοίρας της στρατιωτικής αεροπορίας, η Ελληνική σημαία κυμάτιζε υπερήφανα δίπλα από τον υποτυπώδη πύργο ελέγχου, ανάμεσα στους κοιτώνες των στρατιωτών. Στην άκρη του στρωμένου με σκληρό χώμα διαδρόμου προσγείωσης και απογείωσης, βρίσκονταν το ένα δίπλα στο άλλο 5 αεροπλάνα. Τέσσερα μονοθέσια και ένα διθέσιο. Τα τρία από αυτά ήταν βαμμένα ασημί και τα άλλα δύο βαμμένα καφέ – χακί. Στην ουρά τους ξεχώριζαν οι δύο γαλάζιες κάθετες χοντρές γραμμές και η λευκή ανάμεσα τους. Στην άτρακτο και στο κάτω μέρος των φτερών φαινόταν ο γαλάζιος κύκλος μαζί με τον λευκό.
Ο ανθυπασπιστής Ευάγγελος Παπαδάκος στεκόταν μπροστά από το αεροπλάνο του, ένα Neuport IV G και συνομιλούσε μαζί με έναν μηχανικό. “ Όχι όχι δεν νομίζω ότι υπάρχει κανένα πρόβλημα με το Vickers. Έχω διπλοελέγξει το σύστημα συγχρονισμού. Μπορείτε να πυροβολείτε άνετα” Του έλεγε ο μηχανικός και ο Παπαδάκος μόλις είχε ανάψει ένα τσιγάρο και τον άκουγε προσεκτικά. Εκείνη τη στιγμή ένας φαντάρος ασθμαίνων έφτασε τρέχοντας από τον πύργο ελέγχου: “Το 8ο έχει πρόβλημα με ένα Τούρκο. Πετά από πάνω τους κάνει αναγνώριση, ρίχνει προκηρύξεις και πυροβολεί. Φεύγετε με τον λοχία Χριστόφορο Σταυρόπουλο προς καταδίωξη του”
ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ ΕΤΟΙΜΑ ΝΑ ΑΠΟΓΕΙΩΘΟΥΝ
Ο Παπαδάκος είδε στην άκρη του διαδρόμου ένα Spad XIII να τροχοδρομεί ήδη, και τον πιλότο του να του κάνει νοήματα χαμογελώντας. Πέταξε το τσιγάρο του, κούμπωσε το δερμάτινο χοντρό μπουφάν του, σκαρφάλωσε και κάθισε στη θέση του. Ο μηχανικός του, γύρισε με δύναμη τον έλικα και το αεροπλάνο πήρε μπροστά. Την ώρα που ο ανθυπασπιστής έφτιαχνε το κασκόλ του και ετοιμαζόταν να βγει στον διάδρομο και να απογειωθεί, άκουσε τον μηχανικό του να ουρλιάζει: “ Από καύσιμα είστε μια χαρά. Προσοχή με τις σφαίρες. Έχετε κάμποσες, αλλά όχι πολλές και δεν προλαβαίνουμε να γεμίσουμε.” Του έγνεψε καταφατικά, οδήγησε το αεροπλάνο στην άκρη του διαδρόμου, έκανε τον σταυρό του και τράβηξε με δύναμη το γκάζι…
Με κατεύθυνση ανατολικά τα δύο ελληνικά αεροπλάνα συναντήθηκαν λίγα λεπτά αργότερα. Οι δυο χειριστές με νοήματα “μοίρασαν” τους ρόλους τους. Ο Παπαδάκος θα “ανέβαινε” υψηλότερα και θα διέγραφε μεγάλους κύκλους για να εντοπίσει το Τουρκικό αεροπλάνο ενώ ο Σταυρόπουλος θα πετούσε γρήγορα και χαμηλά.
Σε ένα τέταρτο το ταχύτατο Spad του Σταυρόπουλου έφτανε ήδη στις γραμμές του 8ου. Οι φαντάροι είχαν βγει από τις θέσεις τους και ενθουσιασμένοι ούρλιαζαν και ζητωκραύγαζαν στον Έλληνα πιλότο που πετούσε από πάνω τους. Όλοι είχαν βγάλει τα κράνη και τα καπέλα τους τα πετούσαν στον αέρα και έδειχναν με νοήματα, προς μια κατεύθυνση: Ανατολικά προς το Έμπερκιόι.
Ο Τούρκος είχε εξαφανιστεί αλλά ο Σταυρόπουλος είχε καταλάβει που πήγαινε. Τράβηξε και άλλο το γκάζι και ο κινητήρας μούγκρισε μανιασμένα.
Η ΑΕΡΟΜΑΧΙΑ
Ο ανθυπασπιστής Παπαδάκος πετούσε σε υψόμετρο 2800 μέτρων. Διέγραφε απαλά στον ουρανό μεγάλους κύκλους και σχεδόν απολάμβανε την μοναξιά του εκεί ψηλά. Είχε τα μάτια του ανοιχτά και έλεγχε δεξιά και αριστερά, πάνω και κάτω. Μέσα από το δερμάτινο κασκέτο του έφτανε στα αυτιά του το σφύριγμα του αέρα και ο μονότονος ήχος του κινητήρα του αεροπλάνου του. Η απόλυτη ηρεμία…Κάποια στιγμή που ο ήλιος ήταν πίσω του, του φάνηκε ότι είδε μια μεταλλική λάμψη λίγο πιο κάτω και αριστερά του. Ένα διπλάνο τον πλησίαζε από τα πλάγια…
Ο Έλληνας πιλότος ένιωσε πως κάτι δεν πήγαινε καλά. Ίσως να είναι και ο Τούρκος που ψάχνει, εκείνη η μεταλλική λάμψη που διέκρινε. Αμέσως οι αισθήσεις του τέθηκαν σε επιφυλακή. Χωρίς να το πολυσκεφτεί τράβηξε απότομα το κλείστρο και όπλισε το μικρό θηρίο, το vickers του. Δεν αύξησε ταχύτητα. Συνέχισε την τροχιά που είχε για να μην καταλάβει ο Τούρκος ότι τον είχε αντιληφθεί, και να τον αιφνιδιάσει.
“Κεμάλ Μπέη” ούρλιαξε ο Τούρκος πιλότος Αχμέτ Μπαχατίν στον συνεπιβάτη του: “ Έλληνας ψηλά και δεξιά μας. Δεν μας έχει δει. Ας τον κυνηγήσουμε. Να είσαι έτοιμος” Το breguet με την ημισέληνο στην ουρά αύξησε ταχύτητα και έσκισε τον ουρανό ανοδικά. Ο Μπαχατίν ήθελε να “πάρει” την ουρά του Έλληνα πιλότου και να τον στείλει μια ώρα αρχύτερα σακατεμένο πίσω στην χώρα του ή ακόμη καλύτερα να τον στείλει να συναντήσει τους προγόνους του, τους Ίωνες…
ΣΠΑΝΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΕΡΟΜΑΧΙΑ.ΠΑΝΩ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΔΙΠΛΑΝΟ ΦΛΕΓΕΤΑΙ
Το διπλάνο των Τούρκων έπαιρνε την στροφή με ανοδική πορεία για να βγει πίσω από τον Έλληνα πιλότο. Ο Παπαδάκος συνέχιζε αμέριμνος να διαγράφει τους κύκλους του. Ή τουλάχιστον αυτό νόμιζε ο Μπαχατίν. Σε ελάχιστα λεπτά το τουρκικό σκάφος ήταν στις “7 η ώρα”. Έμενε μόνο να τραβήξει τη σκανδάλη και το Lewis να ξεράσει φωτιά. Το δάχτυλο του Κεμάλ Μπέη, χάιδεψε τη σκανδάλη. Με το άλλο του χέρι ίσιωσε το δερμάτινο του κασκέτο και έφτιαξε το λάστιχο από τα προστατευτικά του γυαλιά, πίσω από το κεφάλι του. Πάτησε τη σκανδάλη. Δεκάδες σφαίρες σαν λυσσασμένες μέλισσες έφυγαν καυτές, προς το αντίπαλο αεροπλάνο…
“Αλλάχ Αλλάχ” σκέφτηκε ο Μπαχατίν. Ένιωσε το τράνταγμα όταν το Lewis πυροβόλησε, είδε τις σφαίρες να φεύγουν προς τον στόχο τους και εκεί που περίμενε να δει τον Έλληνα γαζωμένο,… απλά τον έχασε.
Ο Παπαδάκος περίμενε, σαν να μην είχε καταλάβει το παραμικρό. Ο αέρας αυλάκωνε τα μάγουλα του. Το ένα του χέρι ήταν γαντζωμένο στο πηδάλιο και το άλλο κρατούσε απαλά τον μοχλό με το γκάζι. Παρακολουθούσε από το μικρό του καθρεφτάκι, τον Τούρκο να έρχεται αργά από πίσω του. Άφησε τον εαυτό του να χαλαρώσει, περίμενε και εμπιστεύτηκε το ένστικτό του. Κλάσματα του δευτερολέπτου πριν ο Τούρκος πυροβολήσει, ο Παπαδάκος τράβηξε όλο το γκάζι και πίεσε το πηδάλιο με δύναμη. Το αεροπλάνο του έχασε απότομα δεκάδες μέτρα ύψος. Έμοιαζε σαν κάποιος άνθρωπος που περπατάει και ξαφνικά παραπατάει και πέφτει από ένα βάραθρο… Οι σφαίρες από το Τούρκικο αεροπλάνο πέρασαν ξυστά από την άτρακτο και το κεφάλι του Έλληνα πιλότου.
Το Neuport του Παπαδάκου έχανε ύψος ελεγχόμενα. Ο Τούρκος πιλότος αιφνιδιάστηκε που δεν βρήκε το στόχο του και ξεκίνησε την καταδίωξη. Τώρα όμως δεν είχε εκείνος το πλεονέκτημα. Με δαιμονισμένη ταχύτητα το Ελληνικό αεροπλάνο έπεφτε , ο Τούρκος στο κατόπι του να πυροβολεί. Οι σφαίρες χάνονταν στο κενό. Τότε ο Έλληνας πιλότος έκανε κάτι παράτολμο για να ξεφύγει. Σαν βαρίδι κατηύθυνε το Neuport του πάνω από ένα δάσος. Ήξερε ότι ο Τούρκος δεν θα τολμούσε να τον ακολουθήσει. “Έπεφτε με ταχύτητα προς τα δέντρα στρίβοντας δεξιά και αριστερά το πηδάλιο του για να αποφύγει τις σφαίρες. Ο Τούρκος ήταν πάντα κολλημένος πίσω του. Οι κορυφές των δέντρων πλησίαζαν επικίνδυνα γρήγορα.
“Ανάθεμα σε γκιαβούρη στάσου να σε πετύχω” σκέφτηκε ο Κεμάλ Μπέης
“Κοίτα και αυτό Μεμέτη και τρέμε” σκέφτηκε ο Παπαδάκος και λίγο πριν οι ρόδες του αεροπλάνου του “γλείψουν” τις κορυφές των δέντρων τράβηξε και άλλο το γκάζι και έφερε το πηδάλιο να κολλήσει στο στέρνο του. Το αεροπλάνο σαν να το σήκωσε κάποιο αόρατο χέρι πήρε ύψος την τελευταία στιγμή. Δεκάδες φύλα και κλαδιά από τα δέντρα στροβιλίστηκαν διαλυμένα…
Ο Μπαχατίν δεν πίστευε στα μάτια του. Σταμάτησε την…αυτοκτονική καταδίωξη του Έλληνα και προσπάθησε να συνέλθει. Αναρωτήθηκε τι θα έπρεπε να κάνει σε αυτή την περίπτωση. Οι Ιταλοί εκπαιδευτές του έμαθαν τα πάντα αλλά όχι πως να αντιμετωπίζει το απρόβλεπτο από τους τρελούς Έλληνες πιλότους. Τράβηξε το πηδάλιο δεξιά και το διπλάνο του άρχισε να παίρνει ύψος και να στρίβει. Μοιραίο λάθος
“Τώρα πράγματι θα τρέμεις μεμέτη” σκέφτηκε ο Παπαδάκος που με φουλ τον κινητήρα διέγραφε ένα αριστερό τόξο και σχεδόν αμέσως έφερε την ζωγραφισμένη κόκκινη ουρά, στο σκοπευτικό του. Το χέρι του ήταν σταθερό αλλά τα δάχτυλα του έτρεμαν από την υπερένταση. Το στομάχι του από τους ελιγμούς και την απότομη αύξηση ύψους κόντευε να αδειάσει. Ένιωθε όμως υπέροχα. Πάτησε τη σκανδάλη και το Vickers “τραγούδησε” μονότονα.
Τα δύο αεροπλάνα έμοιαζαν να σκαρφαλώνουν τώρα στον ουρανό το ένα πίσω από το άλλο. Ένας τρελός μανιασμένος χορός. Ο Τούρκος έβλεπε συνέχεια τον καθρέφτη του “γεμάτο” με την φιγούρα του Ελληνικού αεροπλάνου. Ήξερε ότι δύσκολα θα τα κατάφερνε. Ο Κεμάλ Μπέης γύρισε και κοίταξε με απόγνωση τον Μπαχατίν. Ήθελε μόνο να καταφέρει να έχει μπροστά του για άλλη μια φορά τον Έλληνα και τότε…
Ο ανθυπασπιστής Παπαδάκος έλεγξε τα ρολόγια από το καντράν του αεροπλάνου. Τα καύσιμα είχαν πέσει αρκετά. Η αερομαχία είχε διαρκέσει ήδη 20 λεπτά. Έπρεπε σιγά σιγά να επιστρέψει στο Μπαλ Μαχμούτ: “Χαιρετίσματα στον Αλλάχ σου Τούρκε” είπε και πάτησε τη σκανδάλη για άλλη μια φορά. Το θηρίο του ανταποκρίθηκε για ελάχιστα δευτερόλεπτα. Οι σφαίρες έφυγαν δαιμονικά προς το Τούρκικο αεροπλάνο και γάζωσαν τα φτερά και την ουρά του. Το είδε πεντακάθαρα. Μετά σιγή. Το στομάχι του σφίχτηκε και δυσκολεύτηκε να ανασάνει. Ένα ρίγος διαπέρασε το κορμί του. Ξαναπάτησε τη σκανδάλη και ένα ξερό μεταλλικό “κλικ” τον έκανε να παγώσει. Οι σφαίρες τελείωσαν…
![]()
ΤΟ ΣΚΟΠΕΥΤΙΚΟ «ΑΡΑΧΝΗ» ΤΟΥ VICKERS
Περίμενε τώρα τον Τούρκο να γυρίσει και να τον γαζώσει ανυπεράσπιστο. Όμως έβλεπε το Breguet να συνεχίζει ευθεία. Μάλλον είχε πετύχει με τις τελευταίες σφαίρες του, το σύστημα κατεύθυνσης…
Πέρασαν λίγα δευτερόλεπτα. Ήθελε να δει το πρόσωπο του Τούρκου που θα τον σκότωνε πριν λίγο. Το Ελληνικό αεροσκάφος πλησίασε. Έφτασε παράλληλα με το Τούρκικο και στο ίδιο ύψος. Ο Ανθυπασπιστής Παπαδάκος κοίταξε στα μάτια τον Λοχαγό Αχμέτ Μπαχατίν. Τους χώριζαν 10 μέτρα το πολύ. Ελάχιστα δευτερόλεπτα που έμοιαζαν αιώνας. Ο Τούρκος με σεβασμό χαιρέτησε στρατιωτικά ο Έλληνας με τον ίδιο σεβασμό για τον αντίπαλο έκανε το ίδιο, και έγνεψε το κεφάλι του καταφατικά.
Το Τουρκικό αεροπλάνο είχε πάθει ζημιά και δεν μπορούσε να τον καταδιώξει και εκείνος δεν είχε πλέον σφαίρες να το αποτελειώσει. Πριν τραβήξει το πηδάλιο για να απομακρυνθεί είδε τον συνεπιβάτη του Μπαχατίν στην μπροστινή θέση, τον Κεμάλ Μπεή, να έχει αγκαλιάσει το Lewis με το ένα του χέρι και το άλλο να κρέμεται άψυχο και να κουνιέται πέρα δώθε από τον αέρα. Οι σφαίρες τον είχαν γαζώσει…
Μόλις είχε προλάβει να πάρει τη μισή στροφή όταν άκουσε το Τουρκικό αεροπλάνο να πυροβολεί. Ο Παπαδάκος έκανε μια “λούπα” και επανήλθε στην αρχική του θέση. Ο Τούρκος πυροβολούσε ένα Spad που μόλις είχε εμφανιστεί μπροστά του. Στην ουρά του ήταν βαμμένα τα ελληνικά χρώματα. Ήταν ο Λοχίας Χριστόφορος Σταυρόπουλος.
Ο ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ
Το Τουρκικό αεροπλάνο ήταν καταδικασμένο. Ο Λοχίας Σταυρόπουλος με έναν ελιγμό απέφυγε τις σφαίρες έκανε στροφή και είδε το breguet με την ημισέληνο μπροστά του. Δεν το σκέφτηκε πολύ. Άδειασε όλη τη δεσμίδα του πάνω του. Το Γαλλικής κατασκευής ασημένιο διπλάνο τυλίχθηκε στις φλόγες και έπεσε αργά αφήνοντας μαύρο καπνό, σε μια πεδιάδα. Η σύγκρουση ήταν σφοδρή…
Μόλις οι 2 Έλληνες πιλότοι επέστρεψαν στο Μπαλ Μαχμούτ έδωσαν εντολή να μεταβεί άγημα στο σημείο πτώσης του Τουρκικού αεροπλάνου. Η αερομαχία τους είχε μεταφέρει μέσα στις Ελληνικές γραμμές. Πήγαν και οι ίδιοι μαζί. Την επόμενη ημέρα δίπλα στο σημείο της συντριβής οι 2 Τούρκοι πιλότοι ετάφησαν με στρατιωτικές τιμές και σύμφωνα με τα μουσουλμανικά έθιμα. Ένας ιμάμης διάβασε τις ευχές από το κοράνι. Τα προσωπικά τους είδη περισυνελέγησαν και τοποθετήθηκαν μέσα σε ένα σάκο.
Το επόμενο απόγευμα από το αεροδρόμιο του Μπαλ Μαχμούτ ένα ελληνικό διθέσιο Breguetαπογειώθηκε με προορισμό το Τουρκικό αεροδρόμιο του Εμπέρκιοι. Οι πιλότοι του, ανθυπολοχαγοί Νικόλαος Δέας και Ιωάννης Χατζηκαμάρης της Β Μοίρας, μετέφεραν ένα ασυνήθιστο φορτίο…
ΤΑ ΣΥΝΤΡΙΜΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΥ, ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΤΑΦΗ ΤΩΝ 2 ΠΙΛΟΤΩΝ
Στο Εμπερκιοι οι Τούρκοι φαντάροι και αξιωματικοί μόλις είδαν το Ελληνικό αεροπλάνο να έχει φτάσει ακριβώς από πάνω τους δίχως κανείς να το έχει αντιληφθεί, πάγωσαν. Εάν μετέφερε βόμβες θα μπορούσε άνετα να διαλύσει όλα τα αεροσκάφη στο έδαφος. Αμέσως έτρεξαν στα ορύγματα να προφυλαχθούν. Έπιασαν τα όπλα και τα πολυβόλα και περίμεναν με το δάχτυλο στη σκανδάλη. Οι Έλληνες διέγραψαν ένα αναγνωριστικό κύκλο στον ουρανό, σε απόσταση ασφαλείας και στη συνέχεια άρχισαν να ρίχνουν φωτοβολίδες από το Breguet, γνωστοποιώντας στους Τούρκους να μην πυροβολήσουν διότι οι σκοποί τους δεν είναι εχθρικοί. Ο Διοικητής Τζελάλ Κιοπρουλού έδωσε διαταγή να μην πυροβολήσει κανείς. Βγήκε αγέρωχος από το Διοικητήριο του και στάθηκε στην άκρη του διαδρόμου προσγείωσης, κοιτάζοντας συνέχεια το ελληνικό αεροπλάνο.
Εκείνο χαμήλωσε, έφτασε στα 30 μέτρα και άφησε ένα σάκο να πέσει στο έδαφος ακριβώς μπροστά στα πόδια του Τζελάλ Κιοπρουλού, λες και τον είχε βάλει σημάδι. Οι ορντινάντσες και οι άλλοι Τούρκοι αξιωματικοί που ήταν δίπλα στον Τούρκο διοικητή τρομοκρατήθηκαν. Κάποιος φώναξε “βόμβα” και αμέσως έτρεξαν να καλυφθούν. Εκείνος δεν κουνήθηκε καθόλου. Σήκωσε τον ερματισμένο σάκο και τον άνοιξε. Μέσα βρισκόντουσαν τα προσωπικά είδη και οι στρατιωτικές ταυτότητες των 2Τούρκων πιλότων. Υπήρχε και ένας φάκελος. Έβαλε τον σάκο κάτω από τη μασχάλη του και έσκισε τον φάκελο: “ ΣΑΣ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΟΥΜΕ ΟΤΙ ΟΙ ΔΥΟ ΠΙΛΟΤΟΙ ΣΑΣ Ο ΚΕΜΑΛ ΜΠΕΗ ΚΑΙ Ο ΑΧΜΕΤ ΜΠΑΧΑΤΙΝ ΕΠΕΣΑΝ ΤΙΜΗΜΕΝΑ ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΜΕ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΙΛΟΤΟΥΣ. ΕΠΙΣΤΡΕΨΤΕ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥΣ ΣΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΠΕΙΤΕ ΤΟΥΣ ΟΤΙ ΕΤΑΦΗΣΑΝ ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΑΣ.”
Το Ελληνικό αεροπλάνο διέγραψε άλλον ένα χαμηλό κύκλο και ξαναπέρασε μπροστά από τον Τούρκο Διοικητή. Ο Τζελάλ Κιοπρουλού σε στάση προσοχής χαιρετούσε στρατιωτικά τους Έλληνες πιλότους, μέχρι που το αεροπλάνο με τις δύο γαλάζιες χοντρές κάθετες γραμμές στην ουρά χάθηκε στον ορίζοντα…
Επιμύθιο:
Στον πόλεμο της Μικράς Ασίας η Ελλάδα θρήνησε 23 νεκρούς πιλότους. Η Ελληνική αεροπορία συμμετείχε με 4 Μοίρες που ανέλαβαν αποστολές αναγνώρισης, βομβαρδισμών και αναχαίτισης. Κάλυψε επί 3 χρόνια ένα ευρύ μέτωπο 700 χιλιομέτρων. Ο Λοχίας Σταυρόπουλος προήχθη σε ανθυπολοχαγό. Ένα χρόνο μετά το 1923 σκοτώθηκε ενώ προσπαθούσε να προσγειώσει ένα αεροπλάνο στο αεροδρόμιο στο Γουδή… Οι πρώτοι Έλληνες πιλότοι είχαν έναν απίστευτο κώδικα τιμής τόσο για εκείνους, όσο και για τους εχθρούς τους. Οι Έλληνες πιλότοι συνεχίζουν και σήμερα να έχουν αυτόν τον άγραφο κώδικα τιμής…
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ