Γράφει ο Ανδρέας Μοράκης, Ορθοπαιδικός, Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης
Η αύξηση πολλών παθήσεων της σύγχρονης εποχής σχετίζεται με τον καθιστικό τρόπο ζωής, καθώς το ανθρώπινο σώμα είναι σχεδιασμένο για να κινείται. Παλιότερα θεωρούσαμε την άσκηση μόνο ως μέσο επίτευξης σωματικής και πνευματικής ευεξίας, αλλά και πρόληψης ασθενειών όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Παράλληλα με την ανάπτυξη της φυσικοθεραπείας, η γυμναστική άρχισε συστηματικά πλέον να χρησιμοποιείται ως μέθοδος αποκατάστασης μετά από σοβαρές ασθένειες, κυρίως μυοσκελετικές, ή μετά από τραυματισμούς.
Σήμερα, ειδικότερα για τις παθήσεις τις σπονδυλικής στήλης, θεωρείται ότι οποιαδήποτε θεραπεία πρέπει απαραίτητα να συνδυάζεται με θεραπευτική άσκηση η οποία δρα σε δύο στάδια.
Στο πρώτο στάδιο λαμβάνεται από τον ειδικό ιατρό, που ασχολείται με τις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης, ένα λεπτομερές ιστορικό και τίθεται με τη βοήθεια συμπληρωματικών εξετάσεων η διάγνωση που κρύβεται πίσω από ένα πόνο στον αυχένα, στη μέση, ή στην πλάτη. Παράλληλα λαμβάνονται υπόψη οι συνοδές παθήσεις, αν υπάρχουν, για το σχεδιασμό της θεραπείας. Αν κριθεί απαραίτητο ζητείται η εκτίμηση και από ιατρούς άλλων ειδικοτήτων.
Στη συνέχεια εκτός από την αρχική θεραπεία που θα συστηθεί, ανάλογα με την πάθηση, προτείνεται συμπληρωματικά και το είδος της θεραπευτικής άσκησης η οποία έχει αρχικά γενικά ως στόχο, τη διατήρηση της καλής μυϊκής λειτουργίας, τη βελτίωση της ισορροπίας και της ιδιοδεκτικότητας, την κινητοποίηση των αρθρώσεων, τη βελτίωση της αιματικής κυκλοφορίας και της αναπνοής χωρίς όμως να διαταράσσει το πρόβλημα του ασθενή, που συνήθως σε αυτό το στάδιο πονάει και αυτό είναι και τις περισσότερες φορές το αίτιο που τον οδήγησε στον ιατρό.
Στο πρώτο στάδιο είναι απαραίτητη και η συμβολή του εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή, για τον εξατομικευμένο σχεδιασμό της θεραπευτικής άσκησης για τον κάθε ασθενή. Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι παλιότερες απόψεις που πρότειναν σε κάποιον με πόνο στη σπονδυλική στήλη να μείνει ακινητοποιημένος στο κρεβάτι για αρκετό καιρό, ακόμη και σε περίπτωση κατάγματος, είναι λανθασμένες.
Στο δεύτερο στάδιο όταν πλέον ο ασθενής έχει ξεπεράσει τα αρχικά συμπτώματα, με κυρίαρχο τον πόνο, θα πρέπει να σχεδιαστεί το επόμενο στάδιο της θεραπευτικής άσκησης που θα ακολουθηθεί και που θα έχει ως στόχο γενικά την αποφυγή υποτροπών, αλλά και τη βελτίωση της λειτουργίας όλου του σώματος. Εδώ τις περισσότερες φορές η θεραπευτική γυμναστική είναι μονοθεραπεία, καθώς οι υπόλοιπες θεραπείες συντηρητικές, ή επεμβατικές, δρουν στο πρώτο στάδιο της οξείας εκδήλωσης της νόσου.
Παλιότερες οδηγίες του τύπου «κάνε κολύμπι», ή «περπάτα περισσότερο», θεωρούνται τη σημερινή εποχή της επιστημονικής εξέλιξης της γυμναστικής ως αρκετά αόριστες και γενικές. Για παράδειγμα οι ασκήσεις στο νερό, υπό επίβλεψη, είναι αρκετά χρήσιμες για ασθενείς με σοβαρότερα προβλήματα και για ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας. Το απλό περπάτημα για νεότερους ασθενείς τις περισσότερες φορές δεν είναι αρκετό και χρειάζεται άσκηση με όργανα γυμναστικής και ασκήσεις εδάφους.
Πολύ σημαντική είναι η εξατομίκευση του προγράμματος για τον κάθε ασθενή για το οποίο πρέπει να λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλλο, η παλιότερη εμπειρία με τον αθλητισμό, οι συνοδές παθήσεις, τα τυχόν άλλα μυοσκελετικά προβλήματα, η εργασία και η ψυχική κατάσταση. Ο σχεδιασμός του προγράμματος σε αυτό το στάδιο πρέπει να γίνεται με συνεργασία του ειδικού ιατρού και του φυσικοθεραπευτή, ή του εξειδικευμένου γυμναστή. Απαιτεί όμως τακτική ιατρική παρακολούθηση.
Η εξέλιξη της θεραπευτικής άσκησης και η ενημέρωση για τη χρησιμότητά της, μπορεί να συμβάλει αρκετά στην αντιμετώπιση των περισσότερων παθήσεων της σπονδυλικής στήλης.
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ