Η σχέση της κότας με τα αυγά της
Της Alisa Rutherford-Fortunati (A Hen’s Relationship with her Eggs)
Οι κότες, όπως όλα τα ζώα, έχουν μία γλώσσα μοναδική που χρησιμοποιείται αποκλειστικά από το είδος τους. Κάθε σειρά ήχων που τιτιβίζουν, κακαρίζουν και κρώζουν έχει κοινωνικό, συναισθηματικό ή προσωπικό νόημα. Και αν περνούσατε αρκετό χρόνο με αυτούς τους φτερωτούς φίλους θα αρχίζατε, όπως εγώ, να ακούτε τις ιστορίες που λένε.
Ο κόκορας που με το δυνατό του κάλεσμα φωνάζει τις κότες να φάνε βραδινό,
Τα γρήγορα τιτιβίσματα των μικρών που ψάχνουν τη μαμά τους,
Τα κακαρίσματα της κότας όταν γεννάει το αυγό…
Από όλα τα φωνητικά καλέσματα των κοτόπουλων που έμαθα τον τελευταίο χρόνο που πέρασα δουλεύοντας εθελοντικά σε διάφορες βιολογικές φάρμες, νομίζω πως το κακάρισμα όταν γεννούνε τα αυγά τους με σόκαρε περισσότερο. Κατά κάποιο τρόπο, το είχα στο μυαλό μου ως μία ήσυχη διαδικασία, ότι οι κότες δηλαδή πηγαίνουν στην αγαπημένη τους κρυψώνα και γεννάνε ειρηνικά μέσα στη φωλιά τους. Ενώ οι κότες θέλουν να είναι μόνες τους όταν ξεκινά η διαδικασία της γέννας, την ίδια στιγμή αφήνουν ένα κρώξιμο που είναι πολύ χαρακτηριστικό, ανεβοκατεβαίνει σε ένταση και κάθε πρόταση τελειώνει με ένα δυνατό «Κουάκ»! Τραγουδάνε το τραγούδι τους με τέτοια ένταση και ταραχή, μέχρι το αυγό να βγει. Αρκεί για να αισθανθεί κανείς τυχερός που δεν γεννήθηκε κότα και δεν χρειάζεται να κάνει αυγά.
Αν και οι σημερινές κότες είναι απόγονοι του είδους Red Jungle Fowl (Gallus gallus), το οποίο γεννούσε μέχρι 60 μικρά αυγά το χρόνο, οι σύγχρονες κότες έχουν μετατραπεί σε ‘μηχανές’ που γενούν 300 μεγάλα αυγά το χρόνο. Αν αφεθούν να φερθούν όπως ορίζει η φύση τους, οι περισσότερες κότες θα γεννήσουν έναν αριθμό αυγών για τη φωλιά τους, και έπειτα θα σταματήσουν να παράγουν περισσότερα αυγά μέχρι τα κοτοπουλάκια να είναι αρκετά μεγάλα ώστε να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Η περίοδος πριν γεννηθούν τα μικρά πουλιά, όταν η μητέρα κάθεται πάνω στη φωλιά ζεσταίνει και προστατεύει τα αυγά της, ονομάζεται «κλώσσημα».
Όταν παίρνει κανείς τα αυγά σε τακτική βάση, η κότα θα συνεχίσει να γεννάει, σε μία μάταιη προσπάθεια να ακολουθήσει το ένστικτό της και να έχει μία επιτυχή εκκόλαψη αυγών. Στην πραγματικότητα, το ένστικτό της κότας είναι τόσο ισχυρό που θα συνεχίσει να προσπαθεί να φτιάξει οικογένεια ακόμη και αν δεν υπάρχει κόκκορας ώστε να γονιμοποιηθούν τα αυγά*.
*Πιστεύεται ότι οι κότες δεν μπορούν να ξεχωρίσουν ποια αυγά είναι γονιμοποιημένα και ποια όχι.
Τώρα η εμπάθειά μου για αυτά τα μικρά φτερωτά θηλυκά πρέπει να είναι εμφανής, αλλά δυστυχώς δεν ήταν πάντα τόσο ξεκάθαρη. Όσο δούλευα γύρω από κότες, υπήρξε ένας αριθμός εμπειριών που άλλαξαν την οπτική μου για τα αυγά και για τις κότες που τα γεννούν. Το πρώτο περιστατικό ήταν όταν αποφάσισα να φτιάξω μία ομελέτα «φρέσκια από τη φάρμα» με αυγά που ένας φίλος είχε μαζέψει. Έσπασα ένα-δυο αυγά χωρίς πρόβλημα. Αλλά στο τρίτο, αντί για κρόκο και ασπράδι, ένα μικρό, μερικώς σχηματισμένο κοτοπουλάκι έπεσε στο τηγάνι μου. Το στομάχι μου ανέβηκε στο στόμα μου. Κατά κάποιο τρόπο, βλέποντας την αρχή του σχηματισμού ενός σώματος μέσα σε ένα από τα αυγά που θα έτρωγα, έμοιαζε πολύ διαφορετικό από το να φάω και να χωνέψω ένα μη-γονιμοποιημένο ωάριο. Ξαφνικά, τα αυγά δεν ήταν απλά κάτι που αγοράζεις στο σούπερ μάρκετ. Αντ’ αυτού, τα έβλεπα πλέον ως την αρχή ενός κοτόπουλου.
Η δεύτερη εμπειρία που άλλαξε την οπτική μου για τα πράγματα ήταν η μέρα που αναγκάστηκα να πάρω αυγά ενώ η κότα καθόταν πάνω τους. Εκείνο το συγκεκριμένο πρωί, βοηθούσα σε μία φάρμα εθελοντικά και κλάδευα θάμνους λεβάντας. Ο οικοδεσπότης κι εγώ κόβαμε λεβάντα όταν ξαφνικά ακούσαμε ένα δυνατό κακάρισμα από κάτω μας. Καθώς παραμερίσαμε ένα μεγάλο θάμνο που βρίσκονταν μπροστά μας, ανακαλύψαμε μία μεγάλη μαύρη κότα που είχε φτιάξει φωλιά. Προσπαθούσε να προστατέψει τα αυγά της από τους εισβολείς που την κοιτούσαν από ψηλά, αλλά αυτή η κότα δεν ήταν κατοικίδιο. Την είχαν φέρει στην φάρμα για να παράγει αυγά, κι αν και ήταν αρκετά έξυπνη για να προσπαθήσει να χτίσει τη φωλιά της μακριά από το κοτέτσι, τα αυγά της δεν θεωρούνταν δικά της. Δεν θυμάμαι ακριβώς πως την αναγκάσαμε να αφήσει τη φωλιά της, αλλά πιστεύω ότι της απέσπασα την προσοχή ενώ ο συνένοχος στο έγκλημα τη σήκωσε γρήγορα ψηλά. Και έπειτα άρπαξα τα αυγά από κάτω της. Γρήγορα έβαλα τα αυγά στο ψυγείο για να τα πάρουν στο σπίτι οι υπάλληλοι της φάρμας, καθώς δεν πιστεύαμε ότι είχε καθήσει αρκετά πάνω τους ώστε να έχουν δημιουργηθεί κοτοπουλάκια. Όταν βγήκα ξανά έξω, βρήκα τη μαύρη κότα να μπαινοβγαίνει στην λεβάντα και να φωνάζει τις άλλες κότες, μερικές από τις οποίες ήρθαν να βοηθήσουν καθώς συνέχιζε να ψάχνει τα χαμένα της αυγά. Προσπάθησα να διώξω τις ενοχές και να συνεχίσω τη μέρα μου. Αλλά όταν επιστρέψαμε για μεσημεριανό, ώρες αργότερα, ήταν ακόμη εκεί, έψαχνε μέσα στις λεβάντες και τιτίβιζε στον εαυτό της ενώ συνέχιζε να ψάχνει μάταια. Είπα ότι ένιωθα ενοχές στον οικοδεσπότη και συζητήσαμε αν θα έπρεπε να βάλουμε τα αυγά πίσω. Τελικά αποφασίσαμε ότι ήταν ήδη πολύ αργά, και τα αυγά ήταν στο ψυγείο ήδη για πολύ ώρα οπότε το αφήσαμε έτσι. Κάθε αυγό που γέννησε, στέρησε από το σώμα της ασβέστιο και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά*, έχασε από τη ζωή της για να ταΐσει τελικά αυτούς που την κρατούν αιχμάλωτη. Και τώρα, όσο και να έψαχναν τα μικρά της λυπημένα μάτια, όλος ο κόπος της είχε πάει χαμένος.
*Πολλές κότες (αν δεν τους έχουν κόψει το ράμφος) τρώνε τα μη-γονιμοποιημένα αυγά τους ώστε να ξαναπάρουν πίσω τα θρεπτικά συστατικά που έχασαν μέσω της γέννας.
Τι σημαίνει το αυγό για την κότα;
Κάθε κότα, όπως κάθε άτομο, είναι διαφορετική. Κάποιες είναι αφηρημένες, φτιάχνουν τη φωλιά τους στη μέση της αυλής. Άλλες είναι επιθετικές ή μυστικοπαθείς, προσπαθούν να τσιμπίσουν τα πόδια των περαστικών. Και άλλες είναι σαν την μαμά-κότα μέσα στις λεβάντες, δένονται με κάθε αυτό που γεννούν. Όποια και αν είναι η προσωπικότητά τους, όπου και όπως και να γεννούν τα αυγά τους, είτε είναι γονιμοποιημένα είτε όχι, κάθε αυγό είναι το ξεκίνημα ενός μικρού κοτόπουλου. Κάθε λεπτό που πέρασα κοιτώντας την μεγάλη μαύρη κότα να ψάχνει και να φωνάζει, ώρες αφού ληστέψαμε τη φωλιά της, με έκανε να καταλάβω πως όπως και να προσπαθήσουμε να ορίσουμε τη σχέση της με τα αυγά της, ένα είναι σίγουρο. Δεν μας ανήκουν και δεν είχαμε δικαίωμα να τα πάρουμε…
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ