Ραμάνα Μαχάρσι
''Αρκεί η υποταγή. Υποταγή σημαίνει να παραδοθείς στο πρωταρχικό αίτιο του όντος . Μην αυταπατάσαι φανταζόμενος ότι αυτή η πηγή είναι κάποιος Θεός που είναι έξω από σένα. Η πηγή σου είναι μέσα σου. Παραδώσου σ' αυτήν. Αυτό σημαίνει ότι οφείλεις να αναζητήσεις την πηγή και να συνενωθείς με αυτήν. Επειδή φαντάζεσαι πως είσαι έξω από αυτήν, ρωτάς, 'Που είναι η πηγή;'
Μερικοί ισχυρίζονται ότι η ζάχαρη δεν μπορεί να γευτεί την ίδια της την γλυκύτητα κι ότι πρέπει να υπάρχει κάποιος γευόμενος για να την γευτεί και να την απολαύσει. Ομοίως ισχυρίζονται ότι ένα άτομο δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και ο Υπέρτατος και να απολαμβάνει την Ευδαιμονία της καταστάσεώς Του΄ κι ότι επομένως πρέπει να διατηρηθεί η ατομικότητα από την μία πλευρά και ο Θεός από την άλλη, έτσι ώστε να μπορεί να υπάρξει απόλαυση. Είναι άραγε ο Θεός άψυχος όπως η ζάχαρη; Είναι ποτέ δυνατό, και να παραδοθείς και να διατηρήσεις την ατομικότητά σου για να γευτείς την ύψιστη απόλαυση; Αυτοί επιπλέον λένε πως αφού η ψυχή φτάσει στην επουράνια σφαίρα, παραμένει εκεί υπηρετώντας το Υπέρτατο Όν. Μπορεί άραγε ο ήχος της λέξεως 'υπηρεσία' να ξεγελάσει τον Θεό; Δεν τα γνωρίζει όλα αυτά; Περιμένει άραγε τις υπηρεσίες αυτών των ανθρώπων; Ο Ίδιος- ως Καθαρή Συνείδηση-δεν θα τους ρωτήσει, 'Ποιοι είστε εσείς που νομίζετε ότι είστε χωριστοί από μένα και τολμάτε να θέλετε να με υπηρετήσετε;'.
Άλλοι πάλι, υποθέτουν ότι η ατομική ψυχή γίνεται καθαρή όταν απολλαγή από το εγώ και είναι τότε ικανή να αποτελέσει το σώμα του Κυρίου. Έτσι, ο Κύριος είναι το Πνεύμα και οι καθαρμένες ψυχές αποτελούν το σώμα και τα μέλη Του. Είναι άραγε δυνατόν να υπάρχει μια ψυχή των ψυχών; Πόσες ψυχές υπάρχουν; Η απάντηση πρέπει να είναι, ' Υπάρχουν πολλές ατομικές ψυχές και Μία Υπέρτατη Ψυχή'. Τι είναι ψυχή σε τούτη την περίπτωση; Δεν μπορεί να είναι το σώμα κ.τ.λ. Πρέπει να είναι αυτό που μένει αφού απορριφθούν όλα τα άλλα. Έτσι, ακόμα κι αφού επιτευχθεί η επίγνωση ότι η ψυχή είναι εκείνο που δεν μπορεί να απορριφθεί, είναι ανάγκη να γνωσθεί η ύπαρξη της Υπέρτατης Ψυχής. Σε αυτήν την περίπτωση, με ποιο τρόπο επιτεύχθηκε η επίγνωση ότι η ψυχή είναι η τελική πραγματικότητα-μήπως αφού απορρίφθηκαν όσα ήταν ξένα προς αυτήν; Αν αυτό ισχύει, τότε η ατομική ψυχή που περιγραφόταν ως αναφαίρετη πραγματικότητα δεν είναι η αληθινή ψυχή.
Όλη αυτή η σύγχυση οφείλετε στην λέξη ψυχή(atma). Η ίδια λέξη χρησιμοποιείτε για να αναφερθεί κανείς στο σώμα, στις αισθήσεις, στον νου, στην ζωτική ενέργεια, στην ατομική ψυχή και στο Υπέρτατο Όν. Αυτή η πλατιά εφαρμογή του όρου έχει γεννήσει την ιδέα ότι η ατομική ψυχή(jivatma) αποτελεί το σώμα του Υπέρτατου( Paramatma). 'Εγώ, ω Αρτζούνα, είμαι ο Εαυτός που εδρεύει στις καρδιές όλων των πλασμάτων''(ΒG 10.20) Αυτός ο στοίχος πληροφορεί ότι ο Κύριος είναι ο Άτμα (Εαυτός) όλων των πλασμάτων. Λέει άραγε, ' ο Εαυτός των εαυτών'; Αν, από την άλλη πλευρά, συγχωνευτείς στον Εαυτό, δεν περισσεύει ατομικότητα. Γίνεσαι η ίδια η πηγή. Σε αυτήν την περίπτωση τι νόημα έχει η υποταγή; Ποιος θα παραδοθεί και σε ποιόν; Αυτές οι ερωτήσεις αποτελούν αφοσίωση (bhakti), σοφία (jnana) και διερεύνηση (vichara).
Ανάμεσα στους Βαισναβίτες αγίους υπάρχει ο Nammalvar που είπε ' Ήμουν χαμένος σε λαβύρινθο, προσκολλημένος στο 'Εγώ' ή ' τα δικά μου'΄ περιπλανιόμουν χωρίς να γνωρίζω τον Εαυτό μου. Όταν συνειδητοποίησα τον Εαυτό μου, κατάλαβα ότι Εγώ ο ίδιος είμαι Εσύ κι ότι 'τα δικά μου' (δηλ. τα υπάρχοντά μου) είσαι μόνο Εσύ.
Έτσι- όπως βλέπεις- η Αφοσίωση(bhakti) δεν είναι τίποτε άλλο από το να γνωρίζεις τον Εαυτό σου. Αυτό το δέχεται και η σχολή του Σχετικού Μονισμού( Visistadvaita). Αλλά, πάντα πιστοί στην παράδοση τους, τούτοι επιμένουν ότι τα άτομα αποτελούν μέρη του Υπέρτατου-τα μέλη του, τρόπος του λέγειν. Η παραδοσιακή τους διδασκαλία επίσης λέει ότι η ατομική ψυχή πρέπει να καθαρθεί και κατόπιν να παραδοθεί στο Υπέρτατο΄ τότε το εγώ χάνεται και μεταβαίνεις μετά θάνατο στη σφαίρα του Βίσνου΄ τελικά, απολαμβάνεις τον Υπέρτατο( ή το Άπειρο)!
Ο ισχυρισμός ότι είσαι χωριστός από την Αρχέγονη Πηγή αποτελεί προσποίηση΄ το να προσθέτεις ότι κάποιος που έχει απαλλαγεί από το εγώ γίνεται αγνός αλλά παρά ταύτα διατηρεί την ατομικότητά του μόνο για να απολαύσει ή για να υπηρετήσει τον Υπέρτατο είναι ένα δόλιο τέχνασμα. Τι διπλοπροσωπία είναι αυτή-πρώτον σφετερίζεσαι αυτό που αληθινά ανήκει σ' Εκείνον και κατόπιν να προσποιείσαι ότι Τον βιώνεις ή Τον υπηρετείς! Δεν Του είναι ήδη γνωστά όλα αυτά; ''
Απόσπασμα από το βιβλίο ''Ομιλίες με τον Σρι Ραμάνα Μαχάρσι''
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ