Ο ποιητής Μάνος Ελευθερίου γράφει για το ραδιόφωνο που μεγάλωσε τους Έλληνες.
![]()
Το 1923 γίνεται η πρώτη απόπειρα ραδιοφωνικής εκπομπής στην Ελλάδα από την διοίκηση ραδιοφωνίας του υπουργείου ναυτικών.
Η κανονική εκπομπή ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου του 1938 στις δέκα το βράδυ από τον ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών, για να σιγήσει το βράδυ στις 11 Ιουνίου του 2013.
Ο μεγάλος ποιητής μας Μάνος Ελευθέριου θα γράψει για την ιστορία του Ελληνικού ραδιοφώνου.
«Στα αρχαία και δυσκολότερα χρόνια για να λάβει μέρος ένας ηθοποιός στην παρουσίαση ενός θεατρικού έργου στο ελληνικό ραδιόφωνο, έπρεπε να έχει στάμπα του εθνικόφρονος. Μετρημένες είναι οι εξαιρέσεις. Το ίδιο συνέβαινε και στο εθνικό θέατρο.
Μια φίλη μου ηθοποιός ήταν καταχαρούμενη κάποτε γιατί θα έπαιρνε λίγα χρήματα παραπάνω, πέρα από τον μισθό της. Και ας ήταν από τις σπουδαιότερες θεατρίνες. Το ίδιο συνέβαινε βέβαια, και στους μαέστρους και τους τραγουδιστές και σε εκείνους που είχαν εκπομπές λόγου.
![]()
Μια γενεά Ελλήνων μεγάλωσε ακούγοντας την εκπομπή για παιδιά της θειας Λένας (της Αντιγόνης Μεταξά),δυο τρεις φορές την άκουσα, παρά ήταν «παιδική».
Άλλοι έμειναν προσκολλημένοι στο ελαφρώς κυρίως τραγούδι, το οποίο μεσουρανούσε και οι δημιουργοί του, μαζί και οι οπαδοί, είχαν πόλεμο, κυριολεκτικά με τους συνθέτες και τους τραγουδιστές του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. Από τα ελαφρά τραγούδια ελάχιστα στέκονται σήμερα. Παραείναι γλυκερά.
Όλα σχεδόν παραπέμπουν σ' ένα εφησυχασμένο κόσμο. Και πότε αυτά; όταν τραντάζονταν η οικούμενη και μαζί η πατρίδα μας. Θα πείτε: «μα μπορεί να παρηγορήσει και να βοηθήσει και να ξεσηκώσει ένα λαό κάποιο τραγούδι;»
Μπορεί. Μακάρι.
![]()
Ως παιδί άκουγα έκθαμβος μερικές συνέχειες από την ανάγνωση του μυθιστορήματος «Αμαριλλίς» του Γ. Δροσίνη. Αργότερα παρακολουθούσα ανελλιπώς την ανάγνωση της Ίλιας Λιβυκού του μυθιστορήματος της Μπροντέ « Ανεμοδαρμένα ύψη» και βέβαια εκείνη την λυγμική φωνή της Κατίνας Παξινού όταν διάβαζε το εξαίσιο μυθιστόρημα «Φόνισσα» του Αλ. Παπαδιαμάντη.
Ποτέ δεν έχασα εκπομπή του Ηλία Βενέζη τις βραδινές ώρες («αγαπητοί μου ακροατές σας ευχαριστώ που με ακούσατε») και τις κυριακάτικες μεσημβρινές εκπομπές λογοτεχνικές κριτικές του Ανδρέα Καραντώνη.
Θυμάμαι ακόμη την εκπομπή του δημοσιογράφου του Αχιλλέα Μαμάκη «το θέατρο στο μικρόφωνο. Είχα έτσι την ευκαιρία να ακούω σκηνές από έργα που ποτέ δεν θα παρακολουθούσα και, κυρίως , την φωνή λαοφιλών ηθοποιών. Μια ώρα αργότερα άκουγα την παρόμοια εκπομπή της Μαρίας Δημητρέα από τον σταθμό των ενόπλων δυνάμεων.
![]()
Το ραδιόφωνο, όπως και να το κάνουμε, με όλα τα καλά και τα κακά του, εκείνη την εποχή ήταν ένας μικρός «φάρος» για τα παιδικά μας οράματα.
Εκείνο όμως που με τράνταζε κάθε φορά ήταν οι αναζητήσεις προσώπων μέσω του ελληνικού ερυθρού σταυρού. Αναζητήσεις σπαρακτικές για πρόσωπα που χάθηκαν στην κόλαση της Μικράς Ασίας, στον πόλεμο του '40 και στον εμφύλιο που ακολούθησε.
Η θλιβερή επωδός για κάθε περίπτωση ήταν: Έκτοτε χάθηκαν τα ίχνη του. Πράγματι χάθηκαν. θα το ανακάλυπτα και γω πολλά χρόνια μετά για αγαπημένα πρόσωπα, χωρίς να χει μεσολαβήσει κανένας πόλεμος.»
Το ελληνικό κρατικό ραδιόφωνο σίγησε. Μια ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας αλλάζει δραματικά!
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Το 1923 γίνεται η πρώτη απόπειρα ραδιοφωνικής εκπομπής στην Ελλάδα από την διοίκηση ραδιοφωνίας του υπουργείου ναυτικών.
Η κανονική εκπομπή ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου του 1938 στις δέκα το βράδυ από τον ραδιοφωνικό σταθμό Αθηνών, για να σιγήσει το βράδυ στις 11 Ιουνίου του 2013.
Ο μεγάλος ποιητής μας Μάνος Ελευθέριου θα γράψει για την ιστορία του Ελληνικού ραδιοφώνου.
«Στα αρχαία και δυσκολότερα χρόνια για να λάβει μέρος ένας ηθοποιός στην παρουσίαση ενός θεατρικού έργου στο ελληνικό ραδιόφωνο, έπρεπε να έχει στάμπα του εθνικόφρονος. Μετρημένες είναι οι εξαιρέσεις. Το ίδιο συνέβαινε και στο εθνικό θέατρο.
Μια φίλη μου ηθοποιός ήταν καταχαρούμενη κάποτε γιατί θα έπαιρνε λίγα χρήματα παραπάνω, πέρα από τον μισθό της. Και ας ήταν από τις σπουδαιότερες θεατρίνες. Το ίδιο συνέβαινε βέβαια, και στους μαέστρους και τους τραγουδιστές και σε εκείνους που είχαν εκπομπές λόγου.
Μια γενεά Ελλήνων μεγάλωσε ακούγοντας την εκπομπή για παιδιά της θειας Λένας (της Αντιγόνης Μεταξά),δυο τρεις φορές την άκουσα, παρά ήταν «παιδική».
Άλλοι έμειναν προσκολλημένοι στο ελαφρώς κυρίως τραγούδι, το οποίο μεσουρανούσε και οι δημιουργοί του, μαζί και οι οπαδοί, είχαν πόλεμο, κυριολεκτικά με τους συνθέτες και τους τραγουδιστές του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. Από τα ελαφρά τραγούδια ελάχιστα στέκονται σήμερα. Παραείναι γλυκερά.
Όλα σχεδόν παραπέμπουν σ' ένα εφησυχασμένο κόσμο. Και πότε αυτά; όταν τραντάζονταν η οικούμενη και μαζί η πατρίδα μας. Θα πείτε: «μα μπορεί να παρηγορήσει και να βοηθήσει και να ξεσηκώσει ένα λαό κάποιο τραγούδι;»
Μπορεί. Μακάρι.
Ως παιδί άκουγα έκθαμβος μερικές συνέχειες από την ανάγνωση του μυθιστορήματος «Αμαριλλίς» του Γ. Δροσίνη. Αργότερα παρακολουθούσα ανελλιπώς την ανάγνωση της Ίλιας Λιβυκού του μυθιστορήματος της Μπροντέ « Ανεμοδαρμένα ύψη» και βέβαια εκείνη την λυγμική φωνή της Κατίνας Παξινού όταν διάβαζε το εξαίσιο μυθιστόρημα «Φόνισσα» του Αλ. Παπαδιαμάντη.
Ποτέ δεν έχασα εκπομπή του Ηλία Βενέζη τις βραδινές ώρες («αγαπητοί μου ακροατές σας ευχαριστώ που με ακούσατε») και τις κυριακάτικες μεσημβρινές εκπομπές λογοτεχνικές κριτικές του Ανδρέα Καραντώνη.
Θυμάμαι ακόμη την εκπομπή του δημοσιογράφου του Αχιλλέα Μαμάκη «το θέατρο στο μικρόφωνο. Είχα έτσι την ευκαιρία να ακούω σκηνές από έργα που ποτέ δεν θα παρακολουθούσα και, κυρίως , την φωνή λαοφιλών ηθοποιών. Μια ώρα αργότερα άκουγα την παρόμοια εκπομπή της Μαρίας Δημητρέα από τον σταθμό των ενόπλων δυνάμεων.
Το ραδιόφωνο, όπως και να το κάνουμε, με όλα τα καλά και τα κακά του, εκείνη την εποχή ήταν ένας μικρός «φάρος» για τα παιδικά μας οράματα.
Εκείνο όμως που με τράνταζε κάθε φορά ήταν οι αναζητήσεις προσώπων μέσω του ελληνικού ερυθρού σταυρού. Αναζητήσεις σπαρακτικές για πρόσωπα που χάθηκαν στην κόλαση της Μικράς Ασίας, στον πόλεμο του '40 και στον εμφύλιο που ακολούθησε.
Η θλιβερή επωδός για κάθε περίπτωση ήταν: Έκτοτε χάθηκαν τα ίχνη του. Πράγματι χάθηκαν. θα το ανακάλυπτα και γω πολλά χρόνια μετά για αγαπημένα πρόσωπα, χωρίς να χει μεσολαβήσει κανένας πόλεμος.»
Το ελληνικό κρατικό ραδιόφωνο σίγησε. Μια ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας αλλάζει δραματικά!
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ