Πριν από λίγες ημέρες κάποιοι ιστότοποι δημοσίευσαν την «είδηση» ότι «μαγνητική καταιγίδα θα σαρώσει τη χώρα μας στις 28 Μαΐου», την οποία αναπαρήγαγαν, δυστυχώς, και τηλεοπτικοί σταθμοί. ..
Τα «νέα» τροφοδότησαν «ειδικοί», των οποίων η σχέση με το επιστημονικό αντικείμενο είναι ανύπαρκτη. Παρά ταύτα, οι άνθρωποι αυτοί ανερυθρίαστα παραπληροφορούν την κοινή γνώμη…
Ας δούμε όμως ποια είναι η πραγματικότητα με βάση μετρήσεις και δεδομένα.
Τα «νέα» τροφοδότησαν «ειδικοί», των οποίων η σχέση με το επιστημονικό αντικείμενο είναι ανύπαρκτη. Παρά ταύτα, οι άνθρωποι αυτοί ανερυθρίαστα παραπληροφορούν την κοινή γνώμη…
Ας δούμε όμως ποια είναι η πραγματικότητα με βάση μετρήσεις και δεδομένα.
Αν και ο Ηλιος βρίσκεται σε μέση απόσταση περίπου 150 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη την επηρεάζει σταθερά με την ηλεκτρομαγνητική του ακτινοβολία, η οποία μεταφράζεται σε φως και θερμότητα στην επιφάνειά της. Τις τελευταίες δεκαετίες η καθημερινότητά μας συνδέεται όλο και περισσότερο με τους δορυφόρους. Εκεί διαπιστώνεται η συνεχής ροή του ηλιακού ανέμου, φορτισμένων δηλαδή σωματιδίων τα οποία ρέουν από τον Ηλιο με ταχύτητα περίπου 400-800 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Η ηλιακή ηλεκτρομαγνητική δραστηριότητα έχει, όμως, και εξάρσεις.
Κατά τη διάρκεια ηλιακών εκρήξεων, οι οποίες συνήθως αποτελούνται από ηλιακές εκλάμψεις (με ενέργεια περίπου 1 δισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από αυτήν της ατομικής βόμβας που έπληξε τη Χιροσίμα) και εκτινάξεις στεμματικής μάζας με περίπου ίδια ενέργεια, περί τα 10 δισεκατομμύρια τόνοι ύλης εξακοντίζονται στο Διάστημα προς το ηλιακό σύστημα. Οταν οι διαδιδόμενες εκρήξεις φτάσουν στη γειτονιά της Γης, το γήινο μαγνητικό πεδίο εκτρέπει κάποια φορτία έξω από την ατμόσφαιρα.
Ομως, υπό κάποιες προϋποθέσεις, το μαγνητικό πεδίο των εκρήξεων και η παροδικά αυξημένη πίεση του ηλιακού ανέμου παραμορφώνουν το γήινο μαγνητικό δίπολο δημιουργώντας τις λεγόμενες μαγνητικές καταιγίδες. Αποτέλεσμα των καταιγίδων αυτών είναι το πολικό σέλας, η παροδική διακοπή της λειτουργίας – ή και η καταστροφή – των ευαίσθητων ηλεκτρονικών συστημάτων δορυφόρων, διακοπές στις δορυφορικές τηλεπικοινωνίες…
Σε σπάνιες περιπτώσεις, και σχεδόν πάντα πάνω από τις 60 μοίρες γεωγραφικού πλάτους προς τους πόλους (η Ελλάδα εκτείνεται σε βόρειο γεωγραφικό πλάτος 35-43 μοίρες), οι καταιγίδες έχουν συνέπειες που φθάνουν έως την επιφάνεια της Γης, με κύρια «θύματα» τα επίγεια δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τα αεροσκάφη που πετούν κοντά στους πόλους. Ολα τα παραπάνω φαινόμενα έχουν συνοπτικά ονομαστεί διαστημικός καιρός. Η κατανόηση και η πρόγνωση του διαστημικού καιρού αποτελούν την αιχμή του δόρατος της σύγχρονης διαστημικής φυσικής.
Επιστρέφουμε τώρα στα σημερινά δεδομένα, για να δούμε αν οι υπάρχουσες μετρήσεις δικαιολογούν την αναστάτωση και την καταστροφολογία των «ειδικών επί παντός του επιστητού». Για να συμβεί γεωμαγνητική καταιγίδα στη Γη (ας αφήσουμε προς το παρόν την Ελλάδα) θα πρέπει η έκρηξη να ξεκινήσει από τον Ηλιο στις 25 ή στις 26 Μαΐου το αργότερο.
Με βάση την υπηρεσία Solar Monitor και τις απευθείας παρατηρήσεις που παρέχει, η ηλιακή δραστηριότητα – αν και βρισκόμαστε κοντά στο μέγιστο του τρέχοντος ηλιακού κύκλου – είναι χαμηλή έως μέτρια, με 0% πιθανότητα για πολύ μεγάλες εκλάμψεις, ~20% πιθανότητα για εκλάμψεις μετρίου μεγέθους και ~50% πιθανότητα για μικρές εκλάμψεις.
Η πιθανότητα για πολύ ισχυρή εκτίναξη μάζας τείνει στο μηδέν, δεδομένου ότι αυτές σχετίζονται κατά βάση με πολύ μεγάλες εκλάμψεις. Μόνη εναπομένουσα πιθανότητα αποτελεί η ύπαρξη ισχυρότατης ενεργού περιοχής στη μακρινή πλευρά του Ηλίου (farside), και μάλιστα πολύ κοντά στο ηλιακό χείλος, ώστε να γυρίσει προς τη Γη τις επόμενες ώρες εκρηγνυόμενη ταυτόχρονα.
Το Εθνικό Ηλιακό Παρατηρητήριο των ΗΠΑ, πάντως, με βάση τα τρέχοντα ηλιοσεισμολογικά αποτελέσματα, δεν προβλέπει τίποτε αξιόλογο για τη μακρινή πλευρά του Ηλίου. Ηλιακά ενεργητικά σωματίδια (πρωτόνια συνήθως) μπορούν θεωρητικά να προκύψουν και υπό τις παρούσες συνθήκες, σε καμία περίπτωση όμως αυτά δεν οδηγούν από μόνα τους σε μαγνητικές καταιγίδες.
Ρωτάμε ειλικρινά πώς με αυτές τις συνθήκες είναι δυνατόν να αναμένεται έστω και μια μέτρια γεωμαγνητική καταιγίδα για σήμερα, 28 Μαΐου, μάλιστα στην Ελλάδα! Διαβάζουμε έως και συστάσεις προς αποφυγή σωματικής άσκησης, καρδιοπαθειών και συνδρόμων κατάθλιψης σε άτομα ευαίσθητα στις μαγνητικές καταιγίδες!
Εξίσου έκπληκτοι διαβάζουμε ότι ο συναγερμός μεταξύ των επιστημόνων είναι στο πορτοκαλί, ένα βήμα πριν από το κόκκινο! Αναρωτιέται κανείς αν κάποιοι συγχέουν την πιθανότητα εκδήλωσης πυρκαγιάς λόγω ισχυρών ανέμων με την πιθανότητα εκδήλωσης γεωμαγνητικής καταιγίδας.
Πηγή: Άρθρο του καθηγητή Αστροφυσικής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ, Λουκά Βλάχου ΣΤΑ ΝΕΑ
"ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΕΤΑΙ" Η ΕΛΛΑΔΑ - Ξεκίνησε η ηλιακή καταιγίδα - Ποιοι άνθρωποι και ποιες κατηγορίες συστημάτων κινδυνεύουν
Ξεκίνησε να δέχεται τα πρώτα "πυρά" από τον ήλιο η Ελλάδα καθώς φορτισμένα ηλιακά σωματίδια έχουν αρχίσει να μπaίνουν στην ατμόσφαιρα ακριβώς από αυτή την πλευρά της Γης και της γωνία που βρίσκεται στον πλανήτη η Ελλάδα.
Αιτία της καταιγίδας είναι μια έκρηξη στον ήλιο στις 22 Μαΐου που δημιούργησε βροχή από φορτισμένα σωματίδια στο μαγνητικό πεδίο της Γης.
Ο Ιάπωνας Κάκου έχει προειδοποιήσει για μια πιθανή ηλιακή καταιγίδα-μαμούθ το 2013 η οποία θα διακόψει τις τηλεπικοινωνίες, θα παραλύσει την οικονομία, θα προκαλέσει ζημίες τρισεκατομμυρίων Ευρώ, αλλά και μια πιθανή έλλειψη τροφίμων.
“Το 1859, μια γιγάντια ηλιακή καταιγίδα κατέστρεψε τα καλώδια του τηλέγραφου”λέει ο Κάκου.
“Σήμερα θα βγάλει εκτός συστήματος τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους, ενώ μπορεί να υπάρξουν εξεγέρσεις και ταραχές για τα τρόφιμα αφού δεν θα υπάρχει ψύξη για τη συντήρησή τους, ενώ μπορεί να συντριβούν αεροπλάνα αφού δεν θα λειτουργούν τα ραντάρ”.
Παραπέμπει δε στην κατάρρευση του ηλεκτρικού συστήματος στο Κεμπέκ του Καναδά το 1989 εξαιτίας μιας μικρής ηλιακής καταιγίδας.
Μια γιγάντια ηλιακή καταιγίδα θα έθετε σε κίνδυνο ακόμα και μεγάλα κράτη όπως η Βρετανία, αλλά δεν θα ήταν "το τέλος του κόσμου" λένε από την πλευρά τους Βρετανοί ειδικοί της Βασιλικής Ακαδημίας Μηχανικών στο Λονδίνο.
Οι ηλιακές καταιγίδες σχηματίζονται όταν ο Ήλιος απελευθερώνει δισεκατομμύρια τόνους σωματιδίων ύλης υψηλής ενέργειας με ταχύτητα εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Η συχνότητα εμφάνισής τους είναι κάθε 100 ή 200 χρόνια αλλά είναι αδύνατο να προβλεφθούν παρά μόνο 30 λεπτά πριν επέλθουν.
Η τελευταία ηλιακή καταιγίδα που επηρέασε τη Γη ήταν το 1859, και έγινε γνωστή ως φαινόμενο Κάρρινγκτον, από τον Άγγλο αστρονόμο που την κατέγραψε.
Αναλυτικότερα, η μαγνητική καταιγίδα είναι αποτέλεσμα ηλιακών εκρήξεων, που έχουν ως συνέπεια την εκτόξευση τεραστίων ποσοτήτων φορτισμένων σωματιδίων από την επιφάνεια του ήλιου στη Γη με ταχύτητες που φτάνουν τα 1.200 χλμ/δευτερόλεπτο.
Οι ηλιακές καταιγίδες προκαλούν προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες, στα ραδιοτηλεοπτικά σήματα, στους δορυφόρους τηλεπικοινωνίας και στην πλοήγηση των διαστημοπλοίων.
Πιθανές είναι ακόμα οι παρεμβολές στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, πόσω μάλλον όταν δεν διαθέτουν ενσωματωμένες συσκευές προστασίας για την περίπτωση γεωμαγνητικής καταιγίδας.
Οι μαγνητικές καταιγίδες θεωρείται ακόμα ότι έχουν επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και συγκεκριμένου εκείνους που πάσχουν από υπέρταση, υπόταση και καρδιακές παθήσεις. Ευθύνονται ακόμα, σύμφωνα με τον επιστημονικό συνεργάτη του Δημόκριτου, Νίκο Κατσαρό, για πονοκεφάλους, ζαλάδες, αϋπνία, πτώση της πίεσης και νωθρότητα.
Πρόσφατες έρευνες αναφέρουν ότι επηρεάζεται και η πορεία αποδημητικών πουλιών και τα ταχυδρομικά περιστέρια.
—Οι τρεις κατηγορίες ηλιακής καταιγίδας
Οι επιστήμονες κατατάσσουν τις ηλιακές καταιγίδες σε τρεις κατηγορίες.
-Η κατηγορία X θεωρείται η ισχυρότερη καθώς μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία των δορυφόρων και τις επίγειες υποδομές, όπως δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος.
-Η δεύτερη κατηγορία είναι η M που προκαλεί το φαινόμενο γνωστό ως Βόρειο Σέλας.
-Η λιγότερο ισχυρή κατηγορία είναι η C που δεν επηρεάζει τη δραστηριότητα στη Γη.
Η υπεριώδης ακτινοβολία που εκπέμπεται κατά τη διάρκεια της ηλιακής καταιγίδας προκαλεί επιπλοκές στην τροχιά των δορυφόρων καθώς θερμαίνει την ατμόσφαιρά αυξάνοντας την ελκτική της δύναμη. Η NASA εκτιμά πως ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός “κατεβαίνει” περισσότερα από 300 μέτρα σε περιόδους έντονης ηλιακής δραστηριότητας. Οι ηλιακές καταιγίδες επηρεάζουν επίσης τις τηλεπικοινωνίες καθώς αδρανοποιούν τους δορυφόρους.
Ωστόσο, αντίθετα με τους δορυφόρους, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχουν ενσωματωμένες συσκευές προστασίας για την περίπτωση γεωμαγνητικής καταιγίδας.
Οι γεωμαγνητικές καταιγίδες μπορεί να πυροδοτήσουν κύματα που προκαλούν υπερθέρμανση, πυρκαγιά ακόμα και την έκρηξη δικτύων ηλεκτρισμού, με τις συνέπειες να είναι καταστροφικ
Στην Ελλάδα έχει σημάνει «πορτοκαλί συναγερμός» για τη μεγάλη μαγνητική καταιγίδα που ξεκίνησε να κτυπά τη χώρα μας σήμερα Τρίτη 28 Μαΐου. Οι ειδικοί εκφράζουν φόβους για σοβαρά προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες, ενώ έρευνες καταδεικνύουν ότι το φαινόμενο επηρεάζει και την ανθρώπινη συμπεριφορά και υγεία.
Όταν το 2005 ανάλογη μαγνητική καταιγίδα είχε πλήξει τον Καναδά και τις πολιτείες του Κεμπέκ είχε δημιουργηθεί συσκότιση για περισσότερες από πέντε ώρες.
Είναι λοιπόν πιθανόν να επηρεαστούν στη χώρα μας οι τηλεπικοινωνίες, να μειωθεί η ορατότητα (νιφάδες) στις τηλεοράσει σημείωσες, να προκληθούν παρεμβολές στη ραδιοφωνία, στους δορυφόρους τηλεπικοινωνίας και καταστροφές στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας».
Έρευνες Ρώσων επιστημόνων για τις επιπτώσεις της μαγνητικής καταιγίδας στην ανθρώπινη υγεία αποδεικνύουν ότι κατά τη διάρκεια του φαινομένου αυξάνονται κατά περίπου 15% οι καρδιακές παθήσεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια.
Επηρεάζουν κυρίως εκείνους που υποφέρουν από υπέρταση, υπόταση και καρδιακές παθήσεις. Επίσης προκαλούν πονοκεφάλους, ζαλάδες, ημικρανίες, αϋπνία, καχεξία, πτώση της πίεσης και γενικά νωθρότητα και χαμηλή ζωτικότητα.
ΠΗΓΗ
Αιτία της καταιγίδας είναι μια έκρηξη στον ήλιο στις 22 Μαΐου που δημιούργησε βροχή από φορτισμένα σωματίδια στο μαγνητικό πεδίο της Γης.
Ο Ιάπωνας Κάκου έχει προειδοποιήσει για μια πιθανή ηλιακή καταιγίδα-μαμούθ το 2013 η οποία θα διακόψει τις τηλεπικοινωνίες, θα παραλύσει την οικονομία, θα προκαλέσει ζημίες τρισεκατομμυρίων Ευρώ, αλλά και μια πιθανή έλλειψη τροφίμων.
“Το 1859, μια γιγάντια ηλιακή καταιγίδα κατέστρεψε τα καλώδια του τηλέγραφου”λέει ο Κάκου.
“Σήμερα θα βγάλει εκτός συστήματος τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους, ενώ μπορεί να υπάρξουν εξεγέρσεις και ταραχές για τα τρόφιμα αφού δεν θα υπάρχει ψύξη για τη συντήρησή τους, ενώ μπορεί να συντριβούν αεροπλάνα αφού δεν θα λειτουργούν τα ραντάρ”.
Παραπέμπει δε στην κατάρρευση του ηλεκτρικού συστήματος στο Κεμπέκ του Καναδά το 1989 εξαιτίας μιας μικρής ηλιακής καταιγίδας.
Μια γιγάντια ηλιακή καταιγίδα θα έθετε σε κίνδυνο ακόμα και μεγάλα κράτη όπως η Βρετανία, αλλά δεν θα ήταν "το τέλος του κόσμου" λένε από την πλευρά τους Βρετανοί ειδικοί της Βασιλικής Ακαδημίας Μηχανικών στο Λονδίνο.
Οι ηλιακές καταιγίδες σχηματίζονται όταν ο Ήλιος απελευθερώνει δισεκατομμύρια τόνους σωματιδίων ύλης υψηλής ενέργειας με ταχύτητα εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα. Η συχνότητα εμφάνισής τους είναι κάθε 100 ή 200 χρόνια αλλά είναι αδύνατο να προβλεφθούν παρά μόνο 30 λεπτά πριν επέλθουν.
Η τελευταία ηλιακή καταιγίδα που επηρέασε τη Γη ήταν το 1859, και έγινε γνωστή ως φαινόμενο Κάρρινγκτον, από τον Άγγλο αστρονόμο που την κατέγραψε.
Αναλυτικότερα, η μαγνητική καταιγίδα είναι αποτέλεσμα ηλιακών εκρήξεων, που έχουν ως συνέπεια την εκτόξευση τεραστίων ποσοτήτων φορτισμένων σωματιδίων από την επιφάνεια του ήλιου στη Γη με ταχύτητες που φτάνουν τα 1.200 χλμ/δευτερόλεπτο.
Οι ηλιακές καταιγίδες προκαλούν προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες, στα ραδιοτηλεοπτικά σήματα, στους δορυφόρους τηλεπικοινωνίας και στην πλοήγηση των διαστημοπλοίων.
Πιθανές είναι ακόμα οι παρεμβολές στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, πόσω μάλλον όταν δεν διαθέτουν ενσωματωμένες συσκευές προστασίας για την περίπτωση γεωμαγνητικής καταιγίδας.
Οι μαγνητικές καταιγίδες θεωρείται ακόμα ότι έχουν επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και συγκεκριμένου εκείνους που πάσχουν από υπέρταση, υπόταση και καρδιακές παθήσεις. Ευθύνονται ακόμα, σύμφωνα με τον επιστημονικό συνεργάτη του Δημόκριτου, Νίκο Κατσαρό, για πονοκεφάλους, ζαλάδες, αϋπνία, πτώση της πίεσης και νωθρότητα.
Πρόσφατες έρευνες αναφέρουν ότι επηρεάζεται και η πορεία αποδημητικών πουλιών και τα ταχυδρομικά περιστέρια.
—Οι τρεις κατηγορίες ηλιακής καταιγίδας
Οι επιστήμονες κατατάσσουν τις ηλιακές καταιγίδες σε τρεις κατηγορίες.
-Η κατηγορία X θεωρείται η ισχυρότερη καθώς μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στη λειτουργία των δορυφόρων και τις επίγειες υποδομές, όπως δίκτυα ηλεκτρικού ρεύματος.
-Η δεύτερη κατηγορία είναι η M που προκαλεί το φαινόμενο γνωστό ως Βόρειο Σέλας.
-Η λιγότερο ισχυρή κατηγορία είναι η C που δεν επηρεάζει τη δραστηριότητα στη Γη.
Η υπεριώδης ακτινοβολία που εκπέμπεται κατά τη διάρκεια της ηλιακής καταιγίδας προκαλεί επιπλοκές στην τροχιά των δορυφόρων καθώς θερμαίνει την ατμόσφαιρά αυξάνοντας την ελκτική της δύναμη. Η NASA εκτιμά πως ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός “κατεβαίνει” περισσότερα από 300 μέτρα σε περιόδους έντονης ηλιακής δραστηριότητας. Οι ηλιακές καταιγίδες επηρεάζουν επίσης τις τηλεπικοινωνίες καθώς αδρανοποιούν τους δορυφόρους.
Ωστόσο, αντίθετα με τους δορυφόρους, τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν έχουν ενσωματωμένες συσκευές προστασίας για την περίπτωση γεωμαγνητικής καταιγίδας.
Οι γεωμαγνητικές καταιγίδες μπορεί να πυροδοτήσουν κύματα που προκαλούν υπερθέρμανση, πυρκαγιά ακόμα και την έκρηξη δικτύων ηλεκτρισμού, με τις συνέπειες να είναι καταστροφικ
Στην Ελλάδα έχει σημάνει «πορτοκαλί συναγερμός» για τη μεγάλη μαγνητική καταιγίδα που ξεκίνησε να κτυπά τη χώρα μας σήμερα Τρίτη 28 Μαΐου. Οι ειδικοί εκφράζουν φόβους για σοβαρά προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες, ενώ έρευνες καταδεικνύουν ότι το φαινόμενο επηρεάζει και την ανθρώπινη συμπεριφορά και υγεία.
Όταν το 2005 ανάλογη μαγνητική καταιγίδα είχε πλήξει τον Καναδά και τις πολιτείες του Κεμπέκ είχε δημιουργηθεί συσκότιση για περισσότερες από πέντε ώρες.
Είναι λοιπόν πιθανόν να επηρεαστούν στη χώρα μας οι τηλεπικοινωνίες, να μειωθεί η ορατότητα (νιφάδες) στις τηλεοράσει σημείωσες, να προκληθούν παρεμβολές στη ραδιοφωνία, στους δορυφόρους τηλεπικοινωνίας και καταστροφές στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας».
Έρευνες Ρώσων επιστημόνων για τις επιπτώσεις της μαγνητικής καταιγίδας στην ανθρώπινη υγεία αποδεικνύουν ότι κατά τη διάρκεια του φαινομένου αυξάνονται κατά περίπου 15% οι καρδιακές παθήσεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια.
Επηρεάζουν κυρίως εκείνους που υποφέρουν από υπέρταση, υπόταση και καρδιακές παθήσεις. Επίσης προκαλούν πονοκεφάλους, ζαλάδες, ημικρανίες, αϋπνία, καχεξία, πτώση της πίεσης και γενικά νωθρότητα και χαμηλή ζωτικότητα.
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ