Η αγάπη είναι το αποτέλεσμα της έντονης έλξης μεταξύ δύο ανθρώπων και έχει μελετηθεί στην ψυχολογία από διαφορετικές οπτικές γωνίες και απόψεις. Ο ψυχολόγος Robert Sternberg έχει αναπτύξει μια άκρως ενδιαφέρουσα θεωρία για τα στοιχεία που συνθέτουν και διαμορφώνουν αυτό το συναίσθημα. Την τριγωνική θεωρία της αγάπης.
Η θεωρία αυτή βλέπει την αγάπη ως σύνθεση τριών συστατικών: οικειότητα, πάθος, και απόφασης – υποχρέωσης. Τοποθετώντας την κάθε λέξη στις κορυφές ενός ισοσκελούς τριγώνου. Με τον όρο “οικειότητα” αναφέρεται στο αίσθημα της εμπιστοσύνης, της ζεστασιάς,της κατανόησης και της φροντίδας. Με τον όρο “πάθος” αναφέρεται στη φυσική έλξη, τη σεξουαλική επιθυμία αλλά και στην έμφυτη επιθυμία να ανήκουμε κάπου. Με τον όρο “απόφαση – υποχρέωση” αναφέρεται στην απόφαση του να είσαι με κάποιον σε πρώιμο στάδιο και στην υποχρέωση να μείνεις μαζί του μακροχρόνια.
Οι τύποι ή οι μορφές αγάπης που προκύπτουν από τον συνδυασμό των τριών στοιχείων είναι επτά όπως φαίνεται στο σχήμα:
Liking – Intimacy. Προτίμηση ή συμπάθεια: Σε αυτό το είδος σχέσης, υπάρχει μεταξύ των ατόμων ζεστασιά, εμπιστοσύνη και μια αίσθηση ενότητας αλλά χωρίς τα χαρακτηριστικά του πάθους και της αφοσίωσής. Αυτού του είδους η σχέση μπορεί να συγκριθεί και με βαθιά φιλία.
Infatuation – Passion. Ξεμυάλισμα ή ερωτική τρέλα: Η αγάπη με την πρώτη ματιά που περιέχει μόνο πάθος και καταλήγει συχνά σε απογοήτευση αν δεν αναπτυχθεί η οικειότητα και η υποχρέωση της αγάπης. Οι σχέσεις αυτές βασίζονται στην εξιδανίκευση του άλλου και όχι στην γνώση του συντρόφου και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις της ζωής.
Empty love – Commitment. Κενή αγάπη: Ένα ή και τα δύο μέλη του ζευγαριού δεσμεύονται να συνεχίσουν την σχέση χωρίς να έχουν πια πάθος και οικειότητα. Συνήθως αυτές οι σχέσεις βρίσκονται στην τελική τους φάση και τα άτομα μένουν μαζί για να τιμήσουν την δέσμευση τους σε συνειδητές αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, για παράδειγμα ή/και οικονομικούς λόγους.
Romantic love – Passion + Intimacy. Ρομαντική αγάπη: Είναι η τυπική μορφή ενός μεγάλου έρωτα σαν και αυτούς που περιγράφονται στην λογοτεχνία και στον κινηματογράφο. Σχέση με πάθος και οικειότητα που συνήθως εξωτερικοί παράγοντες εμποδίζουν τα δύο μέλη της σχέσης στα σχέδια τους για το μέλλον.
Companionate love – Intimacy + Commitment. Συντροφική ή πλατωνική αγάπη: Αυτή είναι η περίπτωση των σχέσεων που διαρκούν πολύ καιρό (πχ. γάμος) και που ενώθηκαν με την οικειότητα και την δέσμευση όταν έβλεπαν πώς το πάθος σιγά-σιγά ξεθωριάζει.
Fatuous love – Passion + Commitment. Ανόητες αγάπες: Σε αυτό το είδος σχέσης το έντονο πάθος κυβερνάει τα μέλη της σχέσης και αποφασίζουν την δέσμευση χωρίς να υπάρχει οικειότητα άλλα και χωρίς να έχει γνώση ο ένας του άλλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι γάμοι που βασίζονται σε παρορμητικές αποφάσεις της στιγμής. Αυτού του είδους οι σχέσεις οδηγούνται με τον καιρό σε άδεια αγάπη ή σε βίαιη διακοπή.
Consummate lone – Intimacy + Passion + Commitment. Ολοκληρωμένη αγάπη ή αγάπη ζωής: Αυτή είναι η πλήρης αγάπη που ο καθένας ονειρεύεται. Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο, να την βιώσουμε πραγματικά και πάνω απ? όλα να κρατήσουμε ζωντανά τα χαρακτηριστικά της με την πάροδο του χρόνου.
Το πιο σημαντικό από όλες τις θεωρίες για την αγάπη είναι να έχεις την διάθεση να αγαπήσεις και να αγαπηθείς. Γιατί η αγάπη είναι μια φωτιά που ποτέ δεν ξέρεις αν θα ζεστάνει τη καρδιά σου ή αν θα σου κάψει το σπίτι.
Βιβλιογραφία: Sternberg, Ρ. Θ Ι. (1986) Μια τριγωνική θεωρία της αγάπης.
ΠΗΓΗ
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ