Κατακρίθηκαν, απαξιώθηκαν, χλευάστηκαν και αντιμετωπίστηκαν με φαιδρότητα - μέχρι που απαξιώθηκαν εντελώς σε πανελλαδικό επίπεδο. Σήμερα, τα φύλλα της ελιάςξαναγεννιούνται από τις «στάχτες τους και επιστρέφουν δυναμικά στην επικαιρότητα με τη «βούλα» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, καθώς διαθέτουν πια επίσημη έγκριση για συγκεκριμένες ενδείξεις.
![]()
Κι ενώ η «ρετσινιά» της φραπελιάς στοίχισε ακριβά στην Ελλάδα, την ίδια ώρα, γειτονικές χώρες, όπως η Τουρκία, έσπευδαν να φυτέψουν ελαιόδεντρα και επενδύουν πλέον στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής και κυκλοφορίας στην αγορά τσαγιού από φύλλα ελιάς σε χάρτινα σακουλάκια.Ήπιο διουρητικόγια χρήσεις σε περιπτώσεις κατακράτησης υγρών και προεμμηνορυσιακού συνδρόμου, με σκοπό τη ρύθμιση της λειτουργίας των νεφρών, είναι η ένδειξη που κατάφεραν να κατοχυρώσουν Έλληνες επιστήμονες στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, στις 22 Νοεμβρίου 2011.
Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν συγγράμματα Γάλλων, μελών εξερευνητικών ομάδων, που χαρακτηρίζουν τα φύλλα της ελιάς ως σπουδαίο αντιπυρετικό και αντιβιοτικό.
Επιπλέον, τα τελευταία 40 χρόνια φαρμακευτικά σκευάσματα με βάση τα φύλλα της ελιάς κυκλοφορούν ευρύτατα στη Γερμανία με ενδείξεις για την υποστήριξη της λειτουργίας του καρδιαγγειακού συστήματος, τη ρύθμιση της χοληστερίνης και την προστασία των αγγείων από τις αθηρωματικές πλάκες, τη σταθεροποίηση των επιπέδων ζαχάρου στο αίμα και την αντιδιαβητική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό.
Αρνητική δημοσιότητα από τη «φραπελιά»
Δυστυχώς, όλα τα παραπάνω δεν έγιναν γνωστά στην ελληνική κοινή γνώμη και λίγοι σήμερα είναι ενήμεροι για τις εξελίξεις καθώς εκείνο που υπερίσχυσε ήταν η αρνητική δημοσιότητα που δόθηκε στο θέμα της φραπελιάς και της φημολογούμενης δράσης της κατά του καρκίνου.
«Το θέμα αντιμετωπίστηκε με μεγάλη φαιδρότητα στην Ελλάδα πριν από χρόνια. Ο κόσμος άρχισε να μαζεύει φύλλα ελιάς από δέντρα που βρίσκονται μέσα στις πόλεις και παρασκεύαζε ροφήματα αναμένοντας θεραπεία από τον καρκίνο. Αντίθετα, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Ιαπωνία, τα φύλλα της ελιάς είχαν από χρόνια ενταχθεί στον Οργανισμό Φαρμάκων.
Έτσι, την ώρα που ο θόρυβος για τη φραπελιά και η κακή της δημοσιότητα βρίσκονταν στο ανώτατο σημείο τους, επιχειρηματίες από τη γειτονική Τουρκία αντιλήφθηκαν την σημασία του θέματος, φύτεψαν ελληνικές ποικιλίες ελιάς και μπήκαν δυναμικά στην βιομηχανική παραγωγή τσαγιού από φύλλα ελιάς» σχολιάζει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο καθηγητής Δενδροκομίας Αθανάσιος Ρούμπος.
«Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά» τονίζει, από την πλευρά της, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Φαρμακευτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) Ιωάννα Χήνου.
Η ίδια χαρακτηρίζει απαράδεκτη τη σύνδεση των φύλλων της ελιάς με τη χρήση κατά του καρκίνου και σχολιάζει ότι «η μόδα που επικράτησε την εποχή αυτή κατέστρεψε οποιαδήποτε πληροφορία και χρήσιμη ένδειξη υπήρξε για το συγκεκριμένο φυτικό προϊόν».
«Ήμουν κατά της αβάσιμης υποβάθμισης του εθνικού μας φυτού, για το οποίο από τότε γνωρίζαμε ότι η φαρμακευτική του χρήση επιβεβαιωνόταν από την ευρωπαϊκή φαρμακοποιΐα» αναφέρει και τάσσεται κατά της κακής χρήσης των φύλλων της ελιάς που ξεκίνησε τότε.
«Τα φυτικά προϊόντα δεν χρησιμοποιούνται για βαριές νόσους. Τα φάρμακα για τον καρκίνο αποτελούν ειδική κατηγορία και σε σοβαρές ασθένειες αυτού του είδους δεν συζητούμε για μη συνταγογραφούμενα φάρμακα» διευκρινίζει.
Νέες δράσεις των φύλλων της ελιάς αναζητούν οι επιστήμονες
Ωστόσο, σε εξέλιξη βρίσκεται η επιστημονική έρευνα για την αναζήτηση αντιοξειδωτικής δράσης στα φύλλα της ελιάς. «Ήδη, υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα σχετικά με την ελευρωπαΐνη, μια αντιοξειδωτική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα και τον καρπό του ελαιοδέντρου. Σε αυτήν την ουσία οφείλεται η πικρή γεύση τους» σχολιάζει ο κ. Ρούμπος και τονίζει ότι σήμερα πραγματοποιούνται έρευνες για την περιεκτικότητα δέκα διαφορετικών ποικιλιών ελιάς σε ελευρωπαΐνη.
Ο εντοπισμός και η ποσοτικοποίηση των αντιοξειδωτικών ουσιών της ελιάς ανά ποικιλία εκτιμάται ότι μπορεί να καθοδηγήσει τις μελλοντικές καλλιέργειες και τη χρήση των συγκεκριμένων ουσιών στη διατροφή και τη φαρμακευτική.
Η εγκεκριμένη «συνταγή» για τσάι από τα φύλλα της ελιάς
Μέχρι τότε, η συνταγή που αναγράφεται στη μονογραφία για τα φύλλα της ελιάς, η οποία εγκρίθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, κατόπιν σχετικού αιτήματος της κ. Χήνου, το Νοέμβριο του 2009, προβλέπει τα εξής: Δέκα γραμμάρια χλωρά φύλλα ή πέντε γραμμάρια ξερά τοποθετούνται σε 150 ml βραστό νερό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι δύο φορές την ημέρα.
Εναλλακτικά, 7 με 8 γραμμάρια ψιλοκομμένα φύλλα μπορούν να τοποθετηθούν για 30 λεπτά σε νερό που έχει βράσει ή 5 γραμμάρια να βράσουν μαζί με το νερό. Το ρόφημα μπορεί να καταναλώνεται τρεις με τέσσερις φορές τη μέρα. Διαφορετικές οδηγίες χρήσης έχουν εκδοθεί για σκευάσματα σε σκόνη που τοποθετούνται σε κάψουλες.
Οδηγίες, όμως, από τους επιστήμονες δεν δίνονται μόνο για την παρασκευή του ροφήματος αλλά και για τον τρόπο συλλογής των φύλλων της ελιάς. Σύμφωνα με τον κ. Ρούμπο, αυτά θα πρέπει να συλλέγονται από ελαιώνες που βρίσκονται σε περιοχή με ελάχιστη ή καθόλου μόλυνση του περιβάλλοντος. Τα δέντρα δεν θα πρέπει να ψεκάζονται με χημικά σκευάσματα, ούτε να προέρχονται από καλλιέργειες με χρήση λιπασμάτων.
Ο κατάλληλος χρόνος για τη συγκομιδή είναι το φθινόπωρο και συγκεκριμένα οι μήνες Οκτώβριος και Νοέμβριος, κατά τους οποίους τα φύλλα έχουν ολοκληρώσει τον ετήσιο κύκλο τους. Τα δε φύλλα θα πρέπει να ξεπλυθούν ελαφρώς, να στεγνώσουν σε σκοτεινό δωμάτιο και ξηρό περιβάλλον και να αποθηκευτούν σε χάρτινη σακούλα.
Προσοχή στις ενδείξεις
Σε κάθε περίπτωση, η κ. Χήνου συνιστά στον καθένα να διαβάσει στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων τους τρόπους χρήσης των σκευασμάτων που προτείνονται και να λαμβάνονται πάντα υπόψιν όσα αναφέρονται για τυχόν αντενδείξεις, αλλεργικές αντιδράσεις ή άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Επιπλέον, απαραίτητη είναι η συνεννόηση των καταναλωτών με το γιατρό τους καθώς κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και κάθε φάρμακο θα πρέπει να χορηγείται με συγκεκριμένες οδηγίες χρήσης.
Μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες
Την ώρα που ξεκινούν όλα τα παραπάνω να γίνονται γνωστά, σήμερα δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα κανένα σχετικό φαρμακευτικό σκεύασμα. «Παρόλο που υπάρχουν μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες, στην Ελλάδα, από ό,τι γνωρίζω, δεν υπάρχει τίποτα από φύλλα ελιάς στα φαρμακεία, ούτε στη μορφή του τσαγιού ούτε στη μορφή της κάψουλας. Αμφιβάλλω, μάλιστα, αν γνωρίζει και κανείς το θέμα» τονίζει η κ. Χήνου και επισημαίνει ότι στην Ισπανία δραστηριοποιείται εταιρεία που παράγει σκόνη από τα φύλλα της ελιάς.
«Σήμερα, με βάση όσα αναφέρονται στην ηλεκτρονική σελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, μπορεί οποιοσδήποτε να παρασκευάσει το τσάι ή την κάψουλα, να ζητήσει και να λάβει την έγκριση στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να πουλήσει αυτό το προϊόν στο κοινό με την συγκεκριμένη ένδειξη» σχολιάζει.
Στο ίδιο πνεύμα, ο κ. Ρούμπος επισημαίνει ότι η πρώτη ύλη, δηλαδή τα φύλλα της ελιάς, είναι διαθέσιμη σε μεγάλες ποσότητες δεδομένου ότι τα ελαιόδεντρα αποτελούν το 75% της δενδροκομίας στην Ελλάδα! «Την ώρα που παράγονται τεράστιες ποσότητες φύλλων, είναι αυτονόητο ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πολύ καλύτερα από λίπασμα ή καύσιμο, όπως γίνεται τώρα» προσθέτει.
Παράλληλα, προωθούνται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων αιτήματα για την έγκριση φυτικών σκευασμάτων ως παραδοσιακών φαρμάκων, δηλαδή ως προϊόντων που μπορούν να έχουν ήπιες ευεργετικές ιδιότητες, εφόσον αποκλειστούν από τους γιατρούς επικίνδυνες καταστάσεις και νόσοι.
«Σε αυτή την κατηγορία ανήκει ο δίκταμος, που βρίσκεται σε φάση προδημοσίευσης για δράσεις που αφορούν το κρυολόγημα, τις ήπιες στομαχικές διαταραχές και δερματικά προβλήματα από μελανιές και φλεγμονές. Επίσης, τα κοκκινισμένα φύλλα αμπελιού, μετά τη συγκομιδή του σταφυλιού, έχουν λάβει έγκριση για την αντιμετώπιση των αιμορροϊδων, και της φλεβικής ανεπάρκειας. Προωθούνται, άλλωστε, το τίλιο για ενδείξεις κατά του κρυολογήματος και ως ήπιο ηρεμιστικό και αιτήματα για τη μαστίχα και τα πέταλα του τριαντάφυλλου» αναφέρει η κ. Χήνου.
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Κι ενώ η «ρετσινιά» της φραπελιάς στοίχισε ακριβά στην Ελλάδα, την ίδια ώρα, γειτονικές χώρες, όπως η Τουρκία, έσπευδαν να φυτέψουν ελαιόδεντρα και επενδύουν πλέον στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής και κυκλοφορίας στην αγορά τσαγιού από φύλλα ελιάς σε χάρτινα σακουλάκια.Ήπιο διουρητικόγια χρήσεις σε περιπτώσεις κατακράτησης υγρών και προεμμηνορυσιακού συνδρόμου, με σκοπό τη ρύθμιση της λειτουργίας των νεφρών, είναι η ένδειξη που κατάφεραν να κατοχυρώσουν Έλληνες επιστήμονες στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, στις 22 Νοεμβρίου 2011.
Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν συγγράμματα Γάλλων, μελών εξερευνητικών ομάδων, που χαρακτηρίζουν τα φύλλα της ελιάς ως σπουδαίο αντιπυρετικό και αντιβιοτικό.
Επιπλέον, τα τελευταία 40 χρόνια φαρμακευτικά σκευάσματα με βάση τα φύλλα της ελιάς κυκλοφορούν ευρύτατα στη Γερμανία με ενδείξεις για την υποστήριξη της λειτουργίας του καρδιαγγειακού συστήματος, τη ρύθμιση της χοληστερίνης και την προστασία των αγγείων από τις αθηρωματικές πλάκες, τη σταθεροποίηση των επιπέδων ζαχάρου στο αίμα και την αντιδιαβητική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό.
Αρνητική δημοσιότητα από τη «φραπελιά»
Δυστυχώς, όλα τα παραπάνω δεν έγιναν γνωστά στην ελληνική κοινή γνώμη και λίγοι σήμερα είναι ενήμεροι για τις εξελίξεις καθώς εκείνο που υπερίσχυσε ήταν η αρνητική δημοσιότητα που δόθηκε στο θέμα της φραπελιάς και της φημολογούμενης δράσης της κατά του καρκίνου.
«Το θέμα αντιμετωπίστηκε με μεγάλη φαιδρότητα στην Ελλάδα πριν από χρόνια. Ο κόσμος άρχισε να μαζεύει φύλλα ελιάς από δέντρα που βρίσκονται μέσα στις πόλεις και παρασκεύαζε ροφήματα αναμένοντας θεραπεία από τον καρκίνο. Αντίθετα, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Ιαπωνία, τα φύλλα της ελιάς είχαν από χρόνια ενταχθεί στον Οργανισμό Φαρμάκων.
Έτσι, την ώρα που ο θόρυβος για τη φραπελιά και η κακή της δημοσιότητα βρίσκονταν στο ανώτατο σημείο τους, επιχειρηματίες από τη γειτονική Τουρκία αντιλήφθηκαν την σημασία του θέματος, φύτεψαν ελληνικές ποικιλίες ελιάς και μπήκαν δυναμικά στην βιομηχανική παραγωγή τσαγιού από φύλλα ελιάς» σχολιάζει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο καθηγητής Δενδροκομίας Αθανάσιος Ρούμπος.
«Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά» τονίζει, από την πλευρά της, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Φαρμακευτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) Ιωάννα Χήνου.
Η ίδια χαρακτηρίζει απαράδεκτη τη σύνδεση των φύλλων της ελιάς με τη χρήση κατά του καρκίνου και σχολιάζει ότι «η μόδα που επικράτησε την εποχή αυτή κατέστρεψε οποιαδήποτε πληροφορία και χρήσιμη ένδειξη υπήρξε για το συγκεκριμένο φυτικό προϊόν».
«Ήμουν κατά της αβάσιμης υποβάθμισης του εθνικού μας φυτού, για το οποίο από τότε γνωρίζαμε ότι η φαρμακευτική του χρήση επιβεβαιωνόταν από την ευρωπαϊκή φαρμακοποιΐα» αναφέρει και τάσσεται κατά της κακής χρήσης των φύλλων της ελιάς που ξεκίνησε τότε.
«Τα φυτικά προϊόντα δεν χρησιμοποιούνται για βαριές νόσους. Τα φάρμακα για τον καρκίνο αποτελούν ειδική κατηγορία και σε σοβαρές ασθένειες αυτού του είδους δεν συζητούμε για μη συνταγογραφούμενα φάρμακα» διευκρινίζει.
Νέες δράσεις των φύλλων της ελιάς αναζητούν οι επιστήμονες
Ωστόσο, σε εξέλιξη βρίσκεται η επιστημονική έρευνα για την αναζήτηση αντιοξειδωτικής δράσης στα φύλλα της ελιάς. «Ήδη, υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα σχετικά με την ελευρωπαΐνη, μια αντιοξειδωτική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα και τον καρπό του ελαιοδέντρου. Σε αυτήν την ουσία οφείλεται η πικρή γεύση τους» σχολιάζει ο κ. Ρούμπος και τονίζει ότι σήμερα πραγματοποιούνται έρευνες για την περιεκτικότητα δέκα διαφορετικών ποικιλιών ελιάς σε ελευρωπαΐνη.
Ο εντοπισμός και η ποσοτικοποίηση των αντιοξειδωτικών ουσιών της ελιάς ανά ποικιλία εκτιμάται ότι μπορεί να καθοδηγήσει τις μελλοντικές καλλιέργειες και τη χρήση των συγκεκριμένων ουσιών στη διατροφή και τη φαρμακευτική.
Η εγκεκριμένη «συνταγή» για τσάι από τα φύλλα της ελιάς
Μέχρι τότε, η συνταγή που αναγράφεται στη μονογραφία για τα φύλλα της ελιάς, η οποία εγκρίθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, κατόπιν σχετικού αιτήματος της κ. Χήνου, το Νοέμβριο του 2009, προβλέπει τα εξής: Δέκα γραμμάρια χλωρά φύλλα ή πέντε γραμμάρια ξερά τοποθετούνται σε 150 ml βραστό νερό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι δύο φορές την ημέρα.
Εναλλακτικά, 7 με 8 γραμμάρια ψιλοκομμένα φύλλα μπορούν να τοποθετηθούν για 30 λεπτά σε νερό που έχει βράσει ή 5 γραμμάρια να βράσουν μαζί με το νερό. Το ρόφημα μπορεί να καταναλώνεται τρεις με τέσσερις φορές τη μέρα. Διαφορετικές οδηγίες χρήσης έχουν εκδοθεί για σκευάσματα σε σκόνη που τοποθετούνται σε κάψουλες.
Οδηγίες, όμως, από τους επιστήμονες δεν δίνονται μόνο για την παρασκευή του ροφήματος αλλά και για τον τρόπο συλλογής των φύλλων της ελιάς. Σύμφωνα με τον κ. Ρούμπο, αυτά θα πρέπει να συλλέγονται από ελαιώνες που βρίσκονται σε περιοχή με ελάχιστη ή καθόλου μόλυνση του περιβάλλοντος. Τα δέντρα δεν θα πρέπει να ψεκάζονται με χημικά σκευάσματα, ούτε να προέρχονται από καλλιέργειες με χρήση λιπασμάτων.
Ο κατάλληλος χρόνος για τη συγκομιδή είναι το φθινόπωρο και συγκεκριμένα οι μήνες Οκτώβριος και Νοέμβριος, κατά τους οποίους τα φύλλα έχουν ολοκληρώσει τον ετήσιο κύκλο τους. Τα δε φύλλα θα πρέπει να ξεπλυθούν ελαφρώς, να στεγνώσουν σε σκοτεινό δωμάτιο και ξηρό περιβάλλον και να αποθηκευτούν σε χάρτινη σακούλα.
Προσοχή στις ενδείξεις
Σε κάθε περίπτωση, η κ. Χήνου συνιστά στον καθένα να διαβάσει στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων τους τρόπους χρήσης των σκευασμάτων που προτείνονται και να λαμβάνονται πάντα υπόψιν όσα αναφέρονται για τυχόν αντενδείξεις, αλλεργικές αντιδράσεις ή άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Επιπλέον, απαραίτητη είναι η συνεννόηση των καταναλωτών με το γιατρό τους καθώς κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και κάθε φάρμακο θα πρέπει να χορηγείται με συγκεκριμένες οδηγίες χρήσης.
Μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες
Την ώρα που ξεκινούν όλα τα παραπάνω να γίνονται γνωστά, σήμερα δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα κανένα σχετικό φαρμακευτικό σκεύασμα. «Παρόλο που υπάρχουν μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες, στην Ελλάδα, από ό,τι γνωρίζω, δεν υπάρχει τίποτα από φύλλα ελιάς στα φαρμακεία, ούτε στη μορφή του τσαγιού ούτε στη μορφή της κάψουλας. Αμφιβάλλω, μάλιστα, αν γνωρίζει και κανείς το θέμα» τονίζει η κ. Χήνου και επισημαίνει ότι στην Ισπανία δραστηριοποιείται εταιρεία που παράγει σκόνη από τα φύλλα της ελιάς.
«Σήμερα, με βάση όσα αναφέρονται στην ηλεκτρονική σελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, μπορεί οποιοσδήποτε να παρασκευάσει το τσάι ή την κάψουλα, να ζητήσει και να λάβει την έγκριση στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να πουλήσει αυτό το προϊόν στο κοινό με την συγκεκριμένη ένδειξη» σχολιάζει.
Στο ίδιο πνεύμα, ο κ. Ρούμπος επισημαίνει ότι η πρώτη ύλη, δηλαδή τα φύλλα της ελιάς, είναι διαθέσιμη σε μεγάλες ποσότητες δεδομένου ότι τα ελαιόδεντρα αποτελούν το 75% της δενδροκομίας στην Ελλάδα! «Την ώρα που παράγονται τεράστιες ποσότητες φύλλων, είναι αυτονόητο ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πολύ καλύτερα από λίπασμα ή καύσιμο, όπως γίνεται τώρα» προσθέτει.
Παράλληλα, προωθούνται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων αιτήματα για την έγκριση φυτικών σκευασμάτων ως παραδοσιακών φαρμάκων, δηλαδή ως προϊόντων που μπορούν να έχουν ήπιες ευεργετικές ιδιότητες, εφόσον αποκλειστούν από τους γιατρούς επικίνδυνες καταστάσεις και νόσοι.
«Σε αυτή την κατηγορία ανήκει ο δίκταμος, που βρίσκεται σε φάση προδημοσίευσης για δράσεις που αφορούν το κρυολόγημα, τις ήπιες στομαχικές διαταραχές και δερματικά προβλήματα από μελανιές και φλεγμονές. Επίσης, τα κοκκινισμένα φύλλα αμπελιού, μετά τη συγκομιδή του σταφυλιού, έχουν λάβει έγκριση για την αντιμετώπιση των αιμορροϊδων, και της φλεβικής ανεπάρκειας. Προωθούνται, άλλωστε, το τίλιο για ενδείξεις κατά του κρυολογήματος και ως ήπιο ηρεμιστικό και αιτήματα για τη μαστίχα και τα πέταλα του τριαντάφυλλου» αναφέρει η κ. Χήνου.
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ