Ενα στα έξι ολλανδικά νοικοκυριά αποδείχτηκε υπερχρεωμένο σε βαθμό που προκάλεσε σοκ στην υπουργό Κοινωνικών Υποθέσεων Γέτα Κλάινσμα. Αν η κυβέρνηση δεν βοηθήσει οικονομικά 500.000 από αυτά, σύντομα η χώρα μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με κοινωνική έκρηξη. Ταυτόχρονα η ανεργία καλπάζει, τα επισφαλή δάνεια απειλούν τις τράπεζες και οι τιμές των ακινήτων πέφτουν με πάταγο.
Παράλληλα, στη Δανία περίπου 100.000 δανειολήπτες κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους αν δεν στηριχτούν άμεσα από το κράτος κι αν δεν μπει τέλος στα «τζογαδόρικα» στεγαστικά δάνεια, που εγκαινιάστηκαν το 2003, προειδοποίησε το ΔΝΤ.
Κάτι πάει πολύ στραβά στον «ενάρετο» προτεσταντικό Βορρά της Ευρώπης, αλλά η Γερμανία κάνει πως δεν το βλέπει. Σύντομα όμως θ’ αναγκαστεί ν’ ασχοληθεί με το πρόβλημα, που δεν μπορεί πια να κρυφτεί κάτω από το χαλί.
Ολλανδικός εφιάλτης
Η καλύτερη σύμμαχος του «γερμανικού ράιχ» και εξόχως επικριτική προς την Ελλάδα, Χώρα με τις Τουλίπες, βρίσκεται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Ο Γερούν Ντάισελμπλουμπρέπει να αισθάνθηκε… διχασμένο κορμί πριν από λίγες ημέρες στην Ευρωβουλή, όταν με την ιδιότητα του υπουργού Οικονομικών της Ολλανδίας απέρριψε κατηγορηματικά την πρόσθετη εισφορά 500 εκατ. ευρώ της χώρας του στον κοινοτικό προϋπολογισμό.
«Δεν συμφωνούμε με την πρόταση της Κομισιόν γι’ αύξηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού στα 11,2 δισ. ευρώ», ξεκαθάρισε ο επικεφαλής του Eurogroup, καθώς θυμήθηκε πως η Ολλανδία έχει να εφαρμόσει πρόσθετα μέτρα λιτότητας 4,3 δισ. ευρώ για να ρίξει το έλλειμμά της στο 3% ως το 2014.
Πέρσι τον Σεπτέμβριο οι Ολλανδοί εξέλεξαν μια φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση, δίνοντας την πρωτιά στα συστημικά κόμματα των Φιλελεύθερων και των Εργατικών και στέλνοντας στην αντιπολίτευση το… ΣΥΡΙΖικών τάσεων Σοσιαλιστικό Κόμμα και τον ακροδεξιό ευρωσκεπτικιστή Χέερτ Βίλντερς. Κάποιοι έχουν ήδη μετανιώσει για την ψήφο τους, αφού η χώρα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, χωρίς προοπτική διεξόδου.
Αντιθέτως, ο μαθητευόμενος μάγος Ντάισελμπλουμ δείχνει την τάση να σπείρει νέες κοινωνικές θύελλες. Μετά από τη σωτηρία της τέταρτης τράπεζας της Ολλανδίας SNS με 3,7 δισ. ευρώ των φορολογουμένων, τώρα, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel», φέρεται να σχεδιάζει να φορτώσει τα επισφαλή στεγαστικά του τραπεζικού τομέα στα… συνταξιοδοτικά ταμεία των Ολλανδών, με συνέπειες που ουδείς επιθυμεί να φανταστεί! Στο δίλημμα του Κολόμβου «ποιος είναι πιο αμαρτωλός, οι Ολλανδοί δανειολήπτες ή οι τράπεζές τους» δεν υπάρχει μονοσήμαντη απάντηση…
Λεφτά δεν υπάρχουν
Ως την κρίση του 2008 -ή και μετά από το ξέσπασμά της- οι ολλανδικές τράπεζες δάνειζαν έως και το 100% της αξίας του ακινήτου, χορηγώντας ποσά πενταπλάσια των ετήσιων αποδοχών του δανειολήπτη. Εφτασαν έτσι σήμερα να κατέχουν μια βόμβα επισφαλών στεγαστικών 650 δισ. ευρώ, υπερδιπλάσια από το συνολικό διαθέσιμο εισόδημα των ολλανδικών νοικοκυριών.
Για ν’ αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος, στην Ισπανία, που έχει τις τράπεζές της στην… εντατική και κοντεύει να γνωρίσει νέο εμφύλιο λόγω των εξώσεων, τα επισφαλή στεγαστικά μόλις υπερβαίνουν το διαθέσιμο εισόδημα των χειμαζόμενων από τη λιτότητα νοικοκυριών! Προφανώς στην Ολλανδία… λεφτά ΔΕΝ υπάρχουν για να εξοφληθούν τα πάντα, αλλά το θέμα είναι ποιος και πώς θα πληρώσει το μάρμαρο.
Συνδικάτα, θεσμικοί οικονομολόγοι, διανοούμενοι, σύσσωμη η αντιπολίτευση, αλλά και βουλευτές του κυβερνητικού συνασπισμού ζητούν από την κυβέρνηση να παγώσει τα μέτρα λιτότητας 4,3 δισ. ευρώ για να μη βυθιστεί η Ολλανδία σε ύφεση μεγαλύτερη από το 0,5% και για να μπει φρένο στη νεανική ανεργία που ξεπέρασε το 15%.
Για την αντιμετώπισή της μάλιστα η κυβέρνηση διόρισε ειδικό συντονιστή, την πρώην βουλευτή των Χριστιανοδημοκρατών Μίριαμ Στερκ. Ωστόσο ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εργασίας, Λόντεβικ Ασχερ, ξεκαθάρισε πως θα εφαρμοστούν όλα τα επώδυνα μέτρα (βασικά μειώσεις κοινωνικών επιδομάτων και δαπανών) για να «μη φορτωθούν το χρέος οι επόμενες γενιές».
100.000 οικογένειες στη Δανία κινδυνεύουν να μείνουν άστεγες
ΤΟ 2011οι Δανοί επανέφεραν στην εξουσία τους σοσιαλδημοκράτες της 44χρονης Ελε Θόρνινγκ-Σμιντεπειδή τους υποσχέθηκε ότι δεν θα επιβάλει υπερβολική λιτότητα και θα διαφυλάξει το κοινωνικό κράτος. Η αλήθεια είναι ότι μέχρι να ξεσπάσει την προηγούμενη εβδομάδα η απεργία των εκπαιδευτικών, που αντιδρούν στην αύξηση του ωραρίου τους χωρίς μισθολογικό αντίκρισμα, η Δανία δεν είχε γνωρίσει αξιόλογες κοινωνικές εντάσεις.
Οι αριθμοί δείχνουν πως η χώρα έπραξε σωστά να μείνει εκτός ευρώ, διατηρώντας την κορόνα. Δανείζεται με επιτόκιο 1,49% (κοντά στο γερμανικό), έχει χαμηλή ανεργία 4,6% και χρέος μόλις 45,6% του ΑΕΠ, με πληθωρισμό 1,2%. Αυτό σημαίνει πως όλα είναι ειδυλλιακά στη σκανδιναβική χώρα των 5,6 εκατομμυρίων κατοίκων; Κάθε άλλο. Αντιθέτως, κάθεται πάνω σε μια στεγαστική φούσκα ανάλογη της ολλανδικής, ίσως και χειρότερη…
Ο οικονομολόγος του ΔΝΤ Γιουνγκμπίν Σιάοπροειδοποίησε πως η Δανία κινδυνεύει με αποσταθεροποίηση της αγοράς ακινήτων εξαιτίας ενός τοξικού στεγαστικού προϊόντος, που γνώρισε άνθηση την τελευταία δεκαετία μολονότι είναι απαγορευμένο σε άλλες χώρες! Πρόκειται για τον τύπο στεγαστικού interest only, ένα ενυπόθηκο δάνειο για το οποίο εισπράττονται μόνο μικρές δόσεις τόκων για ορισμένη περίοδο και το κεφάλαιο εξοφλείται πολύ αργότερα.
Η Standard & Poors υποστηρίζει πως αυτού του τύπου τα προϊόντα έχουν αποδυναμώσει την ύψους 500 δισ. δολαρίων αγορά στεγαστικών δανείων της Δανίας. Μπορεί σε πρώτη φάση να βοήθησαν τον κόσμο να αντέξει την ύφεση, ωστόσο ανέβασαν το ιδιωτικό χρέος των δανικών νοικοκυριών σε επίπεδο-ρεκόρ 322% του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Ετσι, τουλάχιστον 100.000 νοικοκυριά βρίσκονται σε απόγνωση και μπορεί να χρειαστούν άμεσα κρατική βοήθεια για να μη χάσουν το σπίτι τους, επισημαίνει το Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας.
Πάντως, το ΔΝΤ προειδοποίησε πως η φούσκα των δανικών στεγαστικών δανείων πρέπει ν’ αποσυμφορηθεί σιγά σιγά, διότι αν σκάσει απότομα θα συμπαρασύρει τις τράπεζες.
Γιάννης Παπαδάτος για τον Τύπο της Κυριακής
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ